Πέμπτη, Απριλίου 20, 2017

ΑΡΓΗ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΗ Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΣΥΛΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Προβληματικές διαδικασίες, ελλείψεις, καθυστερήσεις και οπισθοχώρηση των δικαιωμάτων όσων ζητούν άσυλο καταγράφει η έκθεση της οργάνωσης Αίτημα «Στην αναμονή: αιτούντες άσυλο στην Ελλάδα», που παρουσιάστηκε χθες σε δημοσιογράφους στο ξενοδοχείο «Καλλιρρόη».

Σύμφωνα με τους συντάκτες της έκθεσης, τον Σπύρο Ριζάκο και την Ειρήνη Σοβόλου, το αποτέλεσμα είναι να ζουν σε κατάσταση αναμονής και αβεβαιότητας αρκετοί από αυτούς που ζητούν άσυλο στην Ελλάδα, εγκλωβισμένοι μάλιστα σε συνθήκες επικίνδυνες για τη σωματική τους ακεραιότητα ή και για τη ζωή τους.


Η έκθεση συντάχθηκε στο πλαίσιο πειραματικού προγράμματος που υλοποιήθηκε από τον Σεπτέμβριο του 2016 μέχρι τον Απρίλιο του 2017 και, όπως επισημάνθηκε, αποτελεί ενδεικτική και όχι εξαντλητική καταγραφή.

Εκτείνεται, ωστόσο, σε περίπου 100 σελίδες και καταγράφει αναλυτικά τις προβληματικές περιοχές της διαδικασίας και τις ποικίλες παραβιάσεις του νομικού πλαισίου, ενώ συνοδεύεται από παρατηρήσεις ειδικών που δραστηριοποιούνται στο πεδίο και από συγκεκριμένες υποθέσεις προσφύγων που είδαν τα δικαιώματά τους να παραβιάζονται και τις συνθήκες της ζωής τους να επιδεινώνονται.

Ακόμα και αν σημειώθηκαν βελτιώσεις στη διαδικασία τους τελευταίους μήνες, για παράδειγμα σταμάτησε η αμφιλεγόμενη και αυθαίρετη πρακτική, όπως τη χαρακτηρίζει η έκθεση, να δίνεται προτεραιότητα στην καταγραφή των αιτήσεων ασύλου των Σύρων ή όσων προέρχονται από χώρες με το λεγόμενο προσφυγικό προφίλ, δεν αναιρούνται τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν σε βάρος των υπόλοιπων που είχαν ζητήσει άσυλο νωρίτερα ή ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες και οι οποίοι αναγκάστηκαν να περιμένουν οκτώ μήνες άπραγοι, χωρίς ουσιαστική ενημέρωση και σε επισφαλείς συνθήκες.

«Ηταν κακή επιλογή να προηγηθεί η διαδικασία προκαταγραφής», σημείωσε ο Σπύρος Ριζάκος, καθώς οδήγησε σε ακόμα μεγαλύτερη καθυστέρηση την πλήρη καταγραφή, προϋπόθεση για να έχουν πλήρη δικαιώματα όσοι ζητούν άσυλο.

Φαίνεται ότι η πολιτική επιλογή να εφαρμοστεί η αμφιλεγόμενη και μη νομικά δεσμευτική ευρωτουρκική συμφωνία για το προσφυγικό οδήγησε σε πρακτικές που αντιβαίνουν στο προσφυγικό δίκαιο και στις προβλεπόμενες διαδικασίες.

Είναι χαρακτηριστικές οι περιπτώσεις ανθρώπων που ήρθαν στην Ελλάδα και καταγράφηκαν στις 19 Μαρτίου 2016, μία μέρα πριν από την ημερομηνία ισχύος της συμφωνίας, αλλά λόγω προβλήματος συγχρονισμού του συστήματος Eurodac πέρασαν στο σύστημα με μεταγενέστερη ημερομηνία, με αποτέλεσμα να στερηθούν το δικαίωμα να συμμετέχουν στο πρόγραμμα μετεγκατάστασης.

Σοβαρά ερωτήματα για τον τρόπο που αντιλαμβάνεται τον ρόλο της η αστυνομία προκύπτουν από το γεγονός πως αρνήθηκε να διορθώσει τη λάθος καταγραφή στο Eurodac, ισχυριζόμενη ότι δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα, παρ' όλο που προβλέπεται ρητά.

Προβληματική είναι και η έκδοση των αποφάσεων γεωγραφικού περιορισμού στα νησιά αυτών που ζητούν άσυλο, καθώς παραβιάζει τον νόμο η παραπομπή τους από την Υπηρεσία Πρώτης Υποδοχής στην αστυνομία και όχι στην υπηρεσία Ασύλου, ενώ ο εγκλωβισμός τους στα νησιά για διάστημα που ξεπερνά το ένα έτος δημιουργεί επικίνδυνες εντάσεις στις τοπικές κοινωνίες και παραβιάζει τα δικαιώματα των ίδιων. «Η εφαρμογή του εν λόγω περιορισμού αντιβαίνει ευθέως στη συνταγματική αρχή της αναλογικότητας», σημειώνει η έκθεση.

Αμφιλεγόμενη και προβληματική αναδεικνύεται και η συμμετοχή του Ευρωπαϊκού Γραφείου Υποστήριξης Ασύλου (EASO) στην εξέταση των αιτημάτων ασύλου σε πρώτο βαθμό.

Αν και ο κανονισμός του Γραφείου προβλέπει ότι έχει μόνο υποστηρικτικό ρόλο και δεν μπορεί να αναλάβει ουσιώδεις πλευρές της διαδικασίας, οι οποίες βρίσκονται στην αρμοδιότητα των κρατών-μελών, σε πολλές περιπτώσεις οι υπάλληλοι του Γραφείου έκαναν αυτοί τη συνέντευξη και την εισήγηση στην Υπηρεσία Ασύλου, η οποία περιοριζόταν στην έκδοση απόφασης, χωρίς ωστόσο να έχει ο χειριστής προσωπική επαφή με τον πρόσφυγα, γεγονός που ασφαλώς επηρεάζει τη δυνατότητα δίκαιης και ορθής απόφασης.

Αλλωστε, η έκθεση καταγράφει σοβαρές ελλείψεις στη νομική πληροφόρηση και τη νομική συνδρομή των προσφύγων, όπως και ελλείψεις στην ποιότητα των συνεντεύξεων και των αποφάσεων.

Συχνά οι ερωτήσεις δεν προσανατολίζονται στη διερεύνηση των πραγματικών περιστατικών, οι αποφάσεις είναι πανομοιότυπες και η επιχειρηματολογία ελλιπής και προβληματική, έτσι που δίνεται η εντύπωση πως μέλημα δεν είναι η παροχή προστασίας σύμφωνα με το προσφυγικό δίκαιο αλλά η απέλαση των προσφύγων στην Τουρκία κατ' εφαρμογή της αμφιλεγόμενης συμφωνίας, χωρίς ωστόσο να εξετάζεται επαρκώς αν συντρέχουν οι προϋποθέσεις του νόμου.

Είναι χαρακτηριστικό ότι στον δεύτερο βαθμό απορρίφθηκε σχεδόν το σύνολο των αποφάσεων του πρώτου βαθμού στην ταχεία διαδικασία, πριν αλλάξει αιφνιδιαστικά το καλοκαίρι η σύνθεση των Επιτροπών Προσφυγών.

Οι συνεχείς αλλαγές του θεσμικού πλαισίου του δεύτερου βαθμού ασύλου επιτείνουν την αβεβαιότητα των προσφύγων, όπως επισημαίνει η έκθεση, που καταγράφει σημαντική οπισθοχώρηση σε σχέση με το θεσμικό πλαίσιο που είχε θεσπιστεί το 2010. 
Δημήτρης Αγγελίδης
http://www.efsyn.gr

ΠΡΕΖΑ TV
20-4-2017

Δεν υπάρχουν σχόλια: