Στο μεγάλο φαγοπότι της ιδιωτικοποίησης του ΟΠΑΠ, τα «φρουτάκια» αποτέλεσαν από την πρώτη στιγμή το κυρίως πιάτο, το πραγματικό φιλέτο που έκανε αναγκαία την ιδιωτικοποίηση. Και οι λόγοι δεν περιορίζονταν μόνο στα προβλεπόμενα κέρδη. Πλέον, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ έχει δώσει το πράσινο φως για την «καζινοποίηση» της χώρας, με τον Πάνο Καμμένο να λειτουργεί ως το κατεξοχήν πολιτικό στήριγμα αυτής της προσπάθειας.
Στην ανάπτυξη του τζόγου στην Ελλάδα τα παιγνιομηχανήματα Video Lottery Terminals (VLTs), γνωστές και ως «φρουτάκια» ή «κουλοχέρηδες», αντιμετωπίστηκαν ως το «μεγάλο κόλπο» που όχι απλώς θα μετατρέψει τη χώρα σε ένα απέραντο καζίνο απορροφώντας μεγάλο μέρος του παράνομου τζόγου, επεκτείνοντας τη μονοπωλιακή συνθήκη και μεγιστοποιώντας τα κέρδη των ιδιοκτητών του ΟΠΑΠ, αλλά και που θα συνδεόταν με ένα πλήθος άλλων δραστηριοτήτων ενίοτε και παράνομων.
Στην εξέλιξη της όλης υπόθεσης κομβικό ρόλο παίζουν οι διαφορετικές εκδοχές κρατικής ρύθμισης και εποπτείας που θα προκρίνονται. Έτσι η επένδυση των VLTs εξελίχθηκε σε μια σκοτεινή και σκανδαλώδη υπόθεση, σε ένα παιχνίδι εκβιασμών, παρασκηνιακών συναλλαγών και πολιτικών πιέσεων στο οποίο πρωταγωνίστησαν από τους ιδιοκτήτες του ΟΠΑΠ και πολιτικούς όλων των κυβερνητικών αποχρώσεων, μέχρι επιφανείς επιχειρηματίες συμπεριλαμβανομένων και αυτών που δραστηριοποιούνται τη νύχτα. Άλλωστε, μια επένδυση που προσδοκά τζίρους εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ δεν αφήνει αδιάφορο κανέναν.
Τα «καθαρά» κέρδη από τη λειτουργία των VLTs είναι η μία πλευρά του νομίσματος. Η άλλη είναι ότι χωρίς ένα πολύ αυστηρό πλαίσιο για το ποιος μπορεί να παίξει και μέχρι ποιο ποσό, οι «κουλοχέρηδες» είναι ένα εξαιρετικά βολικό «πλυντήριο χρήματος». Με κόστος πολύ μικρότερο από τις συνηθισμένες διαδικασίες ξεπλύματος, μεγάλα ποσά μπορούν να μετατραπούν σε νόμιμο τζίρο καταστημάτων με παιγνιομηχανήματα. Κοινώς, με τη διασπορά των «κουλοχέρηδων» σε όλη την ελληνική επικράτεια δίνεται η δυνατότητα να αλλάξουν χέρια εκατομμύρια ευρώ, χωρίς κανείς να μπορεί να ελέγξει την προέλευσή τους.
Όταν η Βουλή προσπαθούσε να περιορίσει τα «φρουτάκια» και η Κομισιόν επέβαλλε πρόστιμα
Το παράδοξο είναι ότι όλα αυτά γίνονται για ένα είδος τζόγου που σε ένα όχι πολύ μακρινό παρελθόν το ίδιο το ελληνικό Κοινοβούλιο είχε ψηφίσει την απαγόρευσή του θεωρώντας το επιζήμιο και καταστροφικό.
Τo 2002 η Βουλή ψηφίζει τον ν. 3037 με τον οποίο απαγορεύει οποιαδήποτε εγκατάσταση ηλεκτρονικών τυχερών παιχνιδιών. Είχε προηγηθεί, τη δεκαετία του 1990, η μεγάλη κατακραυγή για την επέκταση του τζόγου, όταν στα ιδιωτικά καζίνο αλλά και στα «φρουτάκια» χάνονταν περιουσίες και καταστρέφονταν οικογένειες. Δεν είναι τυχαίο ότι όταν έρχεται η σχετική νομοθετική ρύθμιση στη Βουλή, τον Ιούλιο του 2002, όλα τα κόμματα συμφωνούν στην υπερψήφιση του μέτρου. Όμως, δεν είχαν λογαριάσει την Ευρωπαϊκή Ένωση, οι υπηρεσίες της οποίας δεν εκτιμούν ότι ο τζόγος είναι μια κοινωνική δραστηριότητα που μπορεί να ασκείται με ειδικό καθεστώς και απαγορεύσεις λόγω της σύνδεσής του με φαινόμενα παθογένειας, αλλά μία ακόμη επιχειρηματική πρακτική στην οποία δεν μπορούν να μπαίνουν φραγμοί.
Έτσι, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θεώρησε ότι η απαγόρευση των «κουλοχέρηδων» αποτελούσε παραβίαση του κοινοτικού δικαίου και όχι θεμιτή προστασία της δημόσιας τάξης και ηθικής. Η Ελλάδα παραπέμφθηκε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο που με τη σειρά του εξέδωσε καταδικαστική απόφαση και επέβαλε ημερήσιο πρόστιμο 31.536 ευρώ, όσο η Ελλάδα δεν συμμορφωνόταν. Συνολικά, μέχρι το 2012 καταβλήθηκαν 35.513.616 ευρώ, μόνο και μόνο επειδή οι κυβερνήσεις Σημίτη και Καραμανλή αρνήθηκαν να θεσμοθετήσουν τα ανεξέλεγκτα «φρουτάκια». Τελικά θα είναι η κυβέρνηση Παπανδρέου τον Αύγουστο του 2011 που θα τα νομιμοποιήσει, με ρυθμίσεις που περιλήφθηκαν στον ν. 4002/2011, ο οποίος ορίζει επίσης και τις αρμοδιότητες της Επιτροπής Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων (ΕΕΕΠ). Τα πρόστιμα σταματούν, επιστρέφονται μάλιστα και 3.216.672 ευρώ, και ανοίγει ο δρόμος για μικρά καζίνο σε κάθε γειτονιά.
Τα «φρουτάκια» προίκα για την ιδιωτικοποίηση του ΟΠΑΠ
Οι προβλέψεις του 4002/2011 δεν αποτελούσαν μόνο συμμόρφωση στις απαιτήσεις της Κομισιόν. Το 2011 είχε ανοίξει η συζήτηση για την ιδιωτικοποίηση της ΟΠΑΠ ΑΕ (που είχε μετοχοποιηθεί το 1999, αλλά το κρίσιμο και αποφασιστικό 33% παρέμενε στο Δημόσιο). Χρειαζόταν να προικιστεί ο προς πώληση Οργανισμός με νέα είδη τζόγου που θα τον έκαναν ελκυστικότερο. Ο ίδιος νόμος, 4002/2011, θεσπίζει άδειες για τα VLTs που θα δίνονταν στον ΟΠΑΠ, με το τίμημα να ορίζονται με υπουργική απόφαση. Ο νόμος έφερε τη σφραγίδα του τότε υπουργού Οικονομικών Ε. Βενιζέλου και τις ευλογίες του τότε πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου. Η σχετική υπουργική απόφαση έρχεται τον Νοέμβριο του 2011 (010010/4.11.2011) και την υπογράφει ο Βενιζέλος.
Το κράτος χορηγεί στην ΟΠΑΠ ΑΕ 35.000 άδειες, εκ των οποίων οι 18.500 θα δίνονταν σε ιδιώτες επενδυτές, ενώ οι υπόλοιπες 16.500 αφορούν μηχανήματα που θα εκμεταλλεύεται η ΟΠΑΠ ΑΕ μέσω του δικτύου των πρακτορείων της, αλλά και καταστημάτων ιδιοκτησίας της προορισμένων αποκλειστικά για τη διενέργεια του συγκεκριμένου παιχνιδιού. Ο ακόμη τότε υπό δημόσιο έλεγχο Οργανισμός κατέβαλε 560 εκατ. ευρώ για να είναι βέβαιο ότι οι ιδιώτες που θα τον έπαιρναν θα αποκτούσαν και τη σχετική «προίκα».
Η ιδιωτικοποίηση του ΟΠΑΠ είχε προκαλέσει το ενδιαφέρον πολλών επιχειρηματιών. Σύμφωνα με πληροφορίες και δημοσιεύματα της περιόδου, ως μνηστήρες φέρονταν ο Κοντομηνάς, ο Κόκκαλης, ο Μπόμπολας, ο Μελισσανίδης, ο Κοπελούζος, οι αδερφοί Λασκαρίδη (ιδιοκτήτες του Καζίνο Πάρνηθας), ο Φουρλής, ο Φέσσας (πρόεδρος του ΣΕΒ σήμερα). Μαζί με τα ισχυρά πορτοφόλια του τόπου ενδιαφέρον έδειξε και μια μερίδα επιχειρηματιών που διατηρούσε νυχτερινά κέντρα ή δραστηριοποιούνταν στον παράνομο τζόγο. Κάποιοι από αυτούς είχαν εμπλακεί στο σκάνδαλο με τα «φρουτάκια» το 2002, ή είχαν κατηγορηθεί από τη Δικαιοσύνη για τη συμμετοχή τους σε κυκλώματα παράνομου στοιχήματος.
Τελικά, το κρίσιμο 33% του ΟΠΑΠ πωλήθηκε στην εταιρεία Emma Delta (στην οποία συμμετείχαν τσέχοι επενδυτές μαζί με τους έλληνες Μελισσανίδη και Κοπελούζο).
Ένα… σύννεφο με «φρουτάκια»
Σχεδόν για δύο χρόνια το σχέδιο της εγκατάστασης των VLTs παρέμεινε παγωμένο. Τον Οκτώβριο του 2013, μόλις ο Οργανισμός περνά οριστικά στα χέρια της Emma Delta, οι διαδικασίες ξεκινούν να «τρέχουν». Η ΕΕΕΠ με επικεφαλής τον Ε. Γιαννακόπουλο, που είχε τοποθετηθεί από την κυβέρνηση Σαμαρά, ξεκινά με γρήγορες διαδικασίες από τις αρχές του 2014 τη διαμόρφωση και σύνταξη του κανονιστικού πλαισίου για τη λειτουργία των VLTs. Στα τέλη Νοεμβρίου το νομικό πλαίσιο είναι έτοιμο και εγκρίνεται στη Βουλή. Ωστόσο, μεσολαβούν οι εκλογές και τελικά παίρνει ΦΕΚ τον Μάρτιο του 2015 (ΦΕΚ 328 / 10 Μαρτίου 2015).
Γύρω από τα «φρουτάκια» στήνεται ένας μεγάλος χορός συμφερόντων, που δεν αφορούν μόνο τα ίδια τα έσοδα από αυτά αλλά και το real estate, ενώ η ίδια η χωροθέτηση των Gaming Hall αφορούσε και τον χαρακτήρα που θα έπαιρναν οι γειτονιές όπου αυτά θα εγκαθίσταντο. Σύμβουλος του ΟΠΑΠ για την επένδυσης των VLTs είχε αναλάβει ο Κωνσταντίνος Τσικούρας. Στην πιάτσα λέγεται ότι είναι άνθρωπος του Κοπελούζου, ενώ, σύμφωνα με πληροφορίες, με δική του εντολή ελέγχονταν ορισμένα από τα «μαγαζιά». Ο ίδιος είναι και αντιπρόσωπος γερμανικής εταιρείας με παιγνιομηχανές στην Ελλάδα. Τα συμφέροντα, βλέπετε, διαπλέκονται τόσο με προφανή όσο και με πρωτοφανή τρόπο. Τη διαμόρφωση των Gaming Hall είχε αναλάβει να διαμορφώσει, ώστε να πληρούν τις προϋποθέσεις, η εταιρεία Dimand του Δημήτρη Ανδριόπουλου, επιχειρηματία με στενές σχέσεις με την οικογένεια Μελισσανίδη. Πρόκειται για έναν από τους φερόμενους ως υποψήφιους κατασκευαστές για την ανέγερση του γηπέδου της ΑΕΚ.
Τον Γενάρη του 2015 και λίγες ημέρες πριν αποκτήσουμε «πρώτη φορά Αριστερά» στην κυβέρνηση, ο ΟΠΑΠ ξεκινά τον διαγωνισμό για την απόκτηση Gaming Hall του Οργανισμού από ιδιώτες. Οι τελευταίοι, σύμφωνα με την πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος που δημοσιοποίησε ο ΟΠΑΠ, θα έπρεπε να υποβάλουν αίτηση ενδιαφέροντος έως τις 16 Φεβρουαρίου 2015.
Το πρόβλημα ήταν εάν θα μπορούσαν να ολοκληρώσουν τη δημιουργία των Gaming Hall μέσα στις προκαθορισμένες από τη σύμβαση με το Δημόσιο ημερομηνίες. Εκεί οριζόταν ρητά πως από τη στιγμή που θα έπαιρναν την έγκριση από την ΕΕΕΠ, θα έπρεπε να στήσουν τα καταστήματα εντός 18 μηνών. Οι μέτοχοι του ΟΠΑΠ διαπίστωσαν ότι ήταν σχεδόν αδύνατο και οικονομικά ασύμφορο να χτίσουν από την αρχή ένα δίκτυο καταστημάτων. Έτσι αποφάσισαν να βάλουν στο παιχνίδι τα «έτοιμα».
Πληροφορίες εκείνων των ημερών έλεγαν ότι στο παρασκήνιο οι μέτοχοι του ΟΠΑΠ είχαν ήδη θέσει σε λειτουργία σχέδιο για το μοίρασμα των αδειών για τα καταστήματα που θα φιλοξενούσαν «φρουτάκια» το οποίο έφερε την κωδική ονομασία «Cloud» (σύννεφο), επειδή οι σχετικές συνεννοήσεις αποθηκεύονταν διαδικτυακά με τη χρήση τεχνολογίας cloud. Εμπνευστής του σχεδίου, σύμφωνα με πληροφορίες, ήταν ο επιχειρηματίας Χρήστος Κοπελούζος, αλλά έγινε αποδεκτό και από τους υπόλοιπους μεγαλομετόχους του ΟΠΑΠ.
Αυτό προέβλεπε τη χορήγηση 300- 400 αδειών καταστημάτων σε μικρούς και μεγάλους επιχειρηματίες. Σε αρκετές περιπτώσεις, εμπλέκονταν εμμέσως ή ευθέως και επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται τη νύχτα, αλλά και άνθρωποι που κατά καιρούς έχουν κατηγορηθεί από τη Δικαιοσύνη για εμπλοκή σε παράνομες δραστηριότητες. Τα στοιχεία αυτά διέρρευσαν μέσω λίστας που κυκλοφόρησε σε επιχειρηματικά και δημοσιογραφικά γραφεία.
Άλλοτε τα ονόματα των ιδιοκτητών φιγουράρουν φόρα πατρίδα στη λίστα και άλλοτε μπαίνουν άλλα πρόσωπα σαν βιτρίνα. Το σχέδιο αυτό προσπαθούσε να προσελκύσει τόσο επιχειρηματίες και κεφαλαιούχους, που θα ήθελαν να επενδύσουν στην ιδιαίτερα κερδοφόρα αγορά του τζόγου, όσο όμως και επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνταν τη νύχτα. Άλλωστε, τέτοια καταστήματα μπορούν και να διευκολύνουν το ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Ο λόγος είναι ότι εάν δεν υπάρχουν περιορισμοί και ταυτοποίηση των χρηστών είναι πολύ εύκολο να νομιμοποιηθεί το μαύρο χρήμα (αφού φορολογηθεί κιόλας!) ως χρήμα που δήθεν παίχτηκε στα «φρουτάκια».
Το κέντρο της Αθήνας και συγκεκριμένα οι δρόμοι πέριξ της πλατείας Ομονοίας θεωρούνταν φιλέτα για τη δημιουργία καταστημάτων VLΤs. Στην οδό Χαλκοκονδύλη (αριθμός 40-42) προγραμματιζόταν η δημιουργία ενός Gaming Hall. Μάλιστα, είχε τοποθετηθεί και η ταμπέλα «Play». Στη διασταύρωση των οδών Σατωβριάνδου και Κοτοπούλη, ένα παλιό μαγαζί τυχερών παιχνιδιών, εγκαταλειμμένο σήμερα, είχε ενταχθεί επίσης στα υπό διαμόρφωση καταστήματα.
Τα δύο αυτά καταστήματα προορίζονταν για ιδιοκτήτη νυχτομάγαζου (με… γλυκιά γεύση στη ρεκλάμα), που βρίσκεται στη λεωφόρο Συγγρού. Ο λόγος για τον επιχειρηματία Γ.Β., ο οποίος ήθελε να δραστηριοποιηθεί στον συγκεκριμένο χώρο μέσω δικών του ανθρώπων. Εναντίον του έχει γίνει απόπειρα δολοφονίας και με την εμπλοκή προσώπου που σχετιζόταν άμεσα με τη Χρυσή Αυγή.
Καταστήματα για «φρουτάκια» φαίνεται ότι επιχειρήθηκε να ανοίξουν και στον έτερο δρόμο της Αθήνας που είναι γνωστός για τα μπουζούκια του: στην Ιερά Οδό 11-13-15 & Ιεροφαντών. Πρόκειται για χώρους που βρίσκονται πολύ κοντά σε ξενυχτάδικο ιδιοκτησίας του Ηλία Μαροσούλη. Ο συγκεκριμένος χώρος προφανώς προοριζόταν για ολονύχτιο παιχνίδι. Σύμφωνα με τον τότε κανονισμό, αλλά και αυτόν που έχει υιοθετηθεί σήμερα, τις Παρασκευές, τα Σάββατα και τις αργίες, τα Gaming Hall θα λειτουργούν μέχρι τις
4 τα ξημερώματα. Μπουζούκια, ποτό και τζόγος, για όσους γνωρίζουν τη νύχτα είναι πολλές φορές συγκοινωνούντα δοχεία. Ειδικά για κάποιους που θέλουν να «ξεφορτωθούν», ξεπλένοντας μαύρο χρήμα.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα σε ΜΜΕ που ασχολούνται με το δήθεν lifestyle, η τραγουδίστρια Αγγελική Ηλιάδη, γνωστή από τη σχέση της με τον επιχειρηματία Μπάμπη Λαζαρίδη, που δολοφονήθηκε το 2008 στο πλαίσιο ξεκαθαρίσματος λογαριασμών, είχε επαφή με ανθρώπους του Μαροσούλη. Σε αυτή τη γειτονιά, λοιπόν, επιχειρηματίες του ανάλογου βεληνεκούς θέλησαν να στήσουν «φρουτομάγαζα».
Ένα τέτοιο φέρεται να είχε συμπεριληφθεί στη λίστα του Cloud, σε κατάστημα που βρισκόταν στην οδό Θεοφάνους 15, κάθετη στην Κηφισίας, πίσω από το σούπερ μάρκετ «Carrefour». Για το κατάστημα αυτό έχει καταγγελθεί στην ΕΛΑΣ ότι υπάρχουν δύο ρουλέτες καζίνο με ντίλερ, τουλάχιστον 50 «φρουτάκια», λέσχη για χαρτιά, και 2 κρεβατοκάμαρες (!) για όσους μένουν πάνω από μία ημέρα εκεί για να παίξουν. Από εκεί περνούσαν πολλά γνωστά πρόσωπα και γερά πορτοφόλια. Το συγκεκριμένο, παρά τις καταγγελίες πρακτόρων του ΟΠΑΠ και κατοίκων, δεν βρέθηκε ποτέ στο στόχαστρο της αστυνομίας.
Αντίστοιχης έκτασης ήταν το φαινόμενο και στη Θεσσαλονίκη. Σύμφωνα με έγκυρες πηγές, εκείνη την περίοδο υπήρξε ενδιαφέρον για τη δημιουργία 50 καταστημάτων από ανθρώπους που φαίνεται με διάφορους τρόπους να είχαν σχέσεις και επαφές με τον επιχειρηματία Γιώργο Ποζίδη, ιδιοκτήτη νυχτερινών κέντρων της πόλης. Ο Ποζίδης συστήνεται στη συμπρωτεύουσα ως άνθρωπος του Μελισσανίδη και με το ποντιακό στοιχείο να τους ενώνει… Θεωρείται ο «βασιλιάς της νύχτας» στη Θεσσαλονίκη, ενώ για τα συγκεκριμένα καταστήματα φέρεται να είχε αναλάβει, μεταξύ άλλων, προκαταβολικά το κέτερινγκ και τη φύλαξή τους. Εξάλλου, έχει υπαλλήλους στα μαγαζιά που αναλαμβάνουν τη «φύλαξη» της πόρτας. Οι μπράβοι σε καταστήματα VLTs είναι βασικό προσωπικό της επιχείρησης, αφού οι χαμένοι παίκτες, πολλές φορές και υπό την επήρεια του αλκοόλ, έχουν απρόβλεπτες εκρήξεις… Ευνόητο είναι ότι χώροι στους οποίους διακινούνται χιλιάδες ευρώ είναι πολύ πιθανό να μπουν και στο στόχαστρο κακοποιών, συνεπώς δεν γίνεται να μένουν χωρίς φύλαξη.
Πέραν αυτών λίγα χιλιόμετρα μακριά από τη Θεσσαλονίκη, στη Δυτική Μακεδονία υπήρξε έντονο επιχειρηματικό ενδιαφέρον για τη δημιουργία Gaming Hall. Άλλωστε, είναι γνωστό ότι σε αυτή την περιοχή υπάρχουν μερικοί από τους μεγαλύτερους εγχώριους ναούς του παράνομου τζόγου. Εκείνη την περίοδο οι πληροφορίες ανέφεραν πως για την απόκτηση Gaming Hall ενδιαφέρεται ο επιχειρηματίας Γιώργος Τεκτερίδης. Πρόκειται για επιχειρηματία που είχε απασχολήσει τη Δικαιοσύνη το 2002 για την υπόθεση με τα «φρουτάκια». Τότε ο δημοσιογράφος Μάκης Τριανταφυλλόπουλος είχε αποκαλύψει ότι ο Τεκτερίδης είχε εμπλακεί στον παράνομο ηλεκτρονικό τζόγο μέσω αλυσίδας καταστημάτων που διέθετε.
Τον Οκτώβριο του 2013, το Τμήμα Ασφάλειας Πολυγύρου Χαλκιδικής εξάρθρωσε τρεις πολυμελείς εγκληματικές οργανώσεις, που ενέχονταν σε σωρεία υποθέσεων λειτουργίας μη νόμιμων πρακτορείων και ιστοσελίδων, με αντικείμενο το παράνομο στοίχημα, τα τυχερά παιχνίδια και το ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Μάλιστα, σύμφωνα με δημοσιεύματα, σε ένα από τα τρία κυκλώματα αρχηγός φερόταν να είναι ο γιος του Τεκτερίδη.
Στους ενδιαφερόμενους για την απόκτηση άδειας ήταν και επιχειρηματίας με το επώνυμο Διονυσόπουλος, ο οποίος μάλιστα είχε συμπεριληφθεί και σε σχετική λίστα του ΟΠΑΠ. Σύμφωνα με έγκυρες πηγές, πρόκειται για τον ιδιοκτήτη της εταιρείας Alpha Green ΑΒΕΕ με έδρα την Πάτρα. Ο επιχειρηματίας Διονυσόπουλος είχε γίνει γνωστός στο πανελλήνιο από την υπόθεση με τα «φρουτάκια» στην Πάτρα, με την εμπλοκή του τότε βουλευτή του ΠΑΣΟΚ Α. Χρυσανθακόπουλου.
Ανάλογο ενδιαφέρον υπήρξε και στον Βόλο. Άνθρωποι που γνωρίζουν την πιάτσα σχολίαζαν τότε ότι τα σχέδια για τα μαγαζιά με τα «φρουτάκια» γίνονταν σε μια περίοδο που δήμαρχος της πόλης ήταν ο Αχιλλέας Μπέος, ο οποίος, όπως είναι γνωστό, έχει δικαστεί και καταδικαστεί για την υπόθεση με τους στημένους αγώνες. Οι δήμαρχοι και οι περιφερειάρχες έχουν καθοριστικό ρόλο στο στήσιμο του δικτύου των καταστημάτων VLTs, αφού γνωμοδοτούν για την καταλληλότητα των χώρων.
Άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν και κατάστημα στο κέντρο της πόλης της Ζακύνθου (στη διασταύρωση των οδών Στραβοπόδη και Τεμπονέρα), ιδιοκτήτης του οποίου εμφανίζεται κάποιος Κούτσης Διονύσιος. Στο τριώροφο κτίριο, όπως λένε κάτοικοι του νησιού, λειτουργεί σήμερα αδειοδοτημένο κατάστημα για μπιλιάρδα. Ωστόσο, στον τρίτο όροφο, σύμφωνα πάντα με τις μαρτυρίες, φέρεται να υπάρχει μια ολόκληρη αίθουσα με παράνομα «φρουτάκια». Το κατάστημα αυτό προοριζόταν επίσης να ενταχθεί στο Cloud.
Το σχέδιο, όμως, εγκαταλείπεται. Ούτως ή άλλως, υπήρχαν και διαφωνίες και από τη μεριά των τσέχων επενδυτών. Επιπλέον, υπήρχε και το εμπόδιο με την έλευση του Αντώνη Στεργιώτη στην ΕΕΕΠ και τον νέο κανονισμό που διαμόρφωσε.
Η σύγκρουση για τον κανονισμό Στεργιώτη
Ο Αντώνης Στεργιώτης που είχε διοριστεί από τον Γ. Βαρουφάκη, άνθρωπος προερχόμενος από την Αριστερά αλλά και με μεγάλη εμπειρία στον χώρο του τζόγου, διαμόρφωσε νέο κανονισμό για τη λειτουργία των VLTs. Ο κανονισμός δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ Β΄ 1120) στις 12 Ιουνίου 2015. Το κανονιστικό πλαίσιό του ήταν αυστηρό τόσο ως προς τους κανόνες διεξαγωγής του παιγνίου όσο πολύ περισσότερο για τους όρους βάσει των οποίων θα δίνονταν οι άδειες για τη λειτουργία των Gaming Hall. Έβαζε αυστηρούς περιορισμούς και ανέτρεπε το πλαίσιο που είχε διαμορφωθεί επί κυβέρνησης Σαμαρά. Οι στόχοι ήταν να προστατευτούν, όσο είναι δυνατόν, οι παίκτες από τον εθισμό στον τζόγο, να αποτραπεί το ξέπλυμα χρήματος, να μη μετατραπούν γενικώς οι γειτονιές σε… μικρές Αβάνες της εποχής Μπατίστα.
Συγκεκριμένα, ο κανονισμός Στεργιώτη έθετε πολύ χαμηλό όριο για τις ημερήσιες απώλειες (80 ευρώ) κάθε παίκτη, έτσι ώστε να αποκλείεται το οικονομικό μάδημα με συνοπτικές διαδικασίες. Απαγορευόταν σε κάποιον να παίζει στα VLTs για περισσότερες από 10 ώρες την εβδομάδα. Μειώνονταν οι ώρες λειτουργίας των καταστημάτων από τις 10 π.μ. ως τις 12 τα μεσάνυχτα τις καθημερινές και τις Κυριακές, αντί για 9 π.μ. με 2 π.μ. που προέβλεπε ο προηγούμενος κανονισμός, και από τις 10 π.μ. ως τις 2 π.μ. τις Παρασκευές, τα Σάββατα και τις επίσημες αργίες, αντί για 9 π.μ. με 4 π.μ. που είχε προβλεφθεί από το προηγούμενο κανονιστικό πλαίσιο. Προέβλεπε την υποχρεωτική αναγραφή του ΑΦΜ στην κάρτα παίκτη, που ήταν αναγκαία για να παίξει κάποιος. Ο ΟΠΑΠ ισχυριζόταν ότι η αναγραφή του ΑΦΜ στην κάρτα παίκτη καθιστά το παιχνίδι «λιγότερο ελκυστικό και θα αποτρέπει τους παίκτες να συμμετέχουν». Δηλαδή, ήθελε ο παίκτης να δρα ασύδοτα, να μην ελέγχεται από το ελληνικό δημόσιο για «πόθεν έσχες», να μη χρειάζεται να δικαιολογήσει την προέλευση των χρημάτων και –γιατί όχι;– απλώς να ξεπλένει μαύρο χρήμα.
Η δημοσιοποίηση του κανονισμού σήμανε την έναρξη ενός πολέμου από τη μεριά των μετόχων του ΟΠΑΠ στην ΕΕΕΠ και προσωπικά στον Στεργιώτη. Ανακοινώνουν ότι αναστέλλεται η εγκατάσταση των VLTs καθώς «ως αποτέλεσμα της εισαγωγής νέου Κανονισμού Διεξαγωγής Τυχερών Παιγνίων μέσω Παιγνιομηχανημάτων από την Επιτροπή Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων (ΕΕΕΠ), μεταβάλλονται ριζικά οι συνθήκες οι οποίες οδηγούν στην εκ των πραγμάτων αναστολή της επιχειρηματικής δραστηριότητας των παιγνιομηχανημάτων της ΟΠΑΠ Α.Ε». Επιπλέον, κατηγόρησαν τη Ρυθμιστική Αρχή ότι «αποφάσισε μέτρα που οδηγούν σε απώλεια φορολογικών εσόδων της τάξης των 300 εκατ. ευρώ, τα οποία η κυβέρνηση είχε προϋπολογίσει με τους θεσμούς στα πρόσφατα μέτρα που συμφωνήθηκαν». Νοιαζόταν δηλαδή για την υλοποίηση του μνημονίου, αλλά και την αντιμετώπιση της ανεργίας, αφού εκτιμούσε ότι με την «αναστολή της επένδυσης από την ΟΠΑΠ χάνονται 10.000 νέες θέσεις εργασίας (σε κατασκευές, δημιουργία νέων χώρων κ.λπ.)». Παράλληλα, κατευθυνόμενα δημοσιεύματα, κυρίως σε ιστοσελίδες, εμφάνιζαν τον Στεργιώτη ως άνθρωπο των ιδιοκτητών καζίνο και ανταγωνιστών του ΟΠΑΠ. Σήμα κατατεθέν των δημοσιευμάτων, η αναφορά σε μαύρη τρύπα 226,8 εκατ. ευρώ στα κρατικά ταμεία, επειδή δεν θα λειτουργούσαν τα VLTs. Στην ουσία, δηλαδή, εξελισσόταν ένας ανοιχτός πολιτικός εκβιασμός προς την κυβέρνηση που είχε συνομολογήσει στο μνημόνιο αυξημένα έσοδα από τα VLTs.
Στις 26 Νοεμβρίου 2015, ο ΟΠΑΠ προσφεύγει στο Δικαστήριο Διεθνούς Διαιτησίας του Λονδίνου εναντίον του ελληνικού δημοσίου. Στο αίτημά τους τα αφεντικά του ΟΠΑΠ εξαπολύουν μύδρους κατά των αποφάσεων της ΕΕΕΠ για το κανονιστικό πλαίσιο λειτουργίας των VLTs και ζητούν το αστρονομικό ποσό του 1 δισ. ευρώ, επικαλούμενοι τις ζημιές που έχει υποστεί η εταιρεία, όταν για τη συγκεκριμένη επένδυση, την οποία ανακοίνωσαν ότι δεν προχωρούν, οι νέοι ιδιοκτήτες δεν έβαλαν ούτε ευρώ από την τσέπη τους, αφού τα 560 εκατ. για την απόκτηση της άδειας για τα VLTs τα είχε καταβάλει ο ΟΠΑΠ όταν ήταν ακόμη υπό δημόσιο έλεγχο. Παράλληλα, οι μεγαλομέτοχοι του ΟΠΑΠ παλεύουν ενάντια στο νέο τέλος ανά στήλη που προσπάθησε να θεσπίσει η κυβέρνηση σε αντικατάσταση της επιβολής υψηλού ΦΠΑ στην ιδιωτική εκπαίδευση.1
Ο φύλακας άγγελος Πάνος Καμμένος
Στο μεταξύ οι μέτοχοι του ΟΠΑΠ απέκτησαν πρόσβαση στη νέα κυβέρνηση όχι μόνο μέσω του Αλέκου Φλαμπουράρη, που άλλωστε έχει φωτογραφηθεί να παρακολουθεί αγώνες της ΑΕΚ δίπλα στον Δημήτρη Μελισσανίδη, αλλά και μέσω του Πάνου Καμμένου, του κατεξοχήν υπουργού-φύλακα αγγέλου των συμφερόντων Μελισσανίδη. Σταδιακά η κυβέρνηση Τσίπρα ξέχασε τις καταγγελίες που έκανε παλαιότερα για «το σκάνδαλο της ιδιωτικοποίησης του ΟΠΑΠ». Σε πρώτη φάση, εξασφάλισαν ότι καταργήθηκε η επιβολή τέλους ανά στήλη. Λίγους μήνες αργότερα η προσέγγιση του ΟΠΑΠ με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ αποκτά ακόμα πιο στέρεες βάσεις. Στις 19 Ιουνίου 2016 ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος προχωρά στην καρατόμηση του Αντώνη Στεργιώτη από τη θέση του προέδρου της ΕΕΕΠ. Στις 28 Ιουνίου 2016 σε συνεδρίαση της Επιτροπής Θεσμών της Βουλής εγκρίνεται κατά πλειοψηφία η πρόταση του υπουργού Οικονομικών για τον διορισμό του Ευάγγελου Καραγρηγορίου στη θέση του προέδρου της ΕΕΕΠ.
Στις 25 Οκτωβρίου 2016 το διοικητικό συμβούλιο της ΕΕΕΠ ψηφίζει νέο Κανονισμό Διεξαγωγής Τυχερών Παιγνίων μέσω Παιγνιομηχανημάτων VLTs. Η αλλαγή του πλαισίου πέρασε με ψήφους 8-1, παρότι στην Επιτροπή συμμετέχουν 7 από τα 9 μέλη, τα οποία ήταν στη σύνθεσή της και όταν είχε ψηφίσει τον Ιούνιο του 2015 τον προηγούμενο κανονισμό τον οποίο είχε… αποκηρύξει ο ΟΠΑΠ. Λίγες ημέρες αργότερα, την Τρίτη 1 Νοεμβρίου, ο κανονισμός γίνεται νόμος του κράτους μετά τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ Β΄ 3528).
Ο νέος κανονισμός ανατρέπει πλήρως το προηγούμενο καθεστώς που είχε θεσπίσει η ΕΕΕΠ επί προεδρίας Στεργιώτη και έρχεται να μετατρέψει τη χώρα σε ένα απέραντο καζίνο. Με την μπαγκέτα στα χέρια του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Γ. Δραγασάκη, κατεξοχήν εκφραστή της θέσης «πολιτική γραμμή του ΣΥΡΙΖΑ είναι ό,τι συμφέρει τους επενδυτές», οι απαιτήσεις της ΟΠΑΠ ΑΕ ικανοποιούνται μετά από διαδοχικές συναντήσεις των ιδιοκτητών της με το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, στις οποίες συμμετέχει εκπροσωπώντας το Μαξίμου, άλλοτε ο Φλαμπουράρης και άλλοτε ο Δραγασάκης.
Η ΟΠΑΠ ΑΕ πανηγυρίζει: «Λαμβάνοντας υπόψη ότι ο νέος εγκεκριμένος κανονισμός είναι από τους αυστηρότερους διεθνώς η απόφαση της ΕΕΕΠ θα επιτρέψει τη νόμιμη ανάπτυξη των VLTs και η πλήρως ρυθμιζόμενη λειτουργία τους μπορεί να δημιουργήσει ένα νέο τοπίο στην αγορά των τυχερών παιγνίων στην Ελλάδα. Αυτή θα είναι επωφελής για την ευρύτερη οικονομία και θα συμβάλλει στην πάταξη της παράνομης δραστηριότητας, δημιουργώντας σημαντικά οικονομικά και κοινωνικά οφέλη για τη χώρα. Έχοντας παραμείνει απολύτως προσηλωμένος στο έργο των VLTs, ο ΟΠΑΠ εισέρχεται πλέον στη φάση υλοποίησης αυτής της επένδυσης και εργάζεται εντατικά για την πλήρη ανάπτυξη των VLTs, που αποτελεί εταιρική προτεραιότητα για το έτος 2017».
Στην πραγματικότητα μόνο αυστηρός δεν ήταν ο νέος κανονισμός της ΕΕΕΠ αφού επήλθε πλήρης άρση όλων των αυστηρών προβλέψεων του κανονισμού Στεργιώτη. Απελευθερώθηκε πλήρως το παικτικό όριο. Ο παίκτης μπορεί να παίξει όσα θέλει και όποτε θέλει. Το ωράριο λειτουργίας των καταστημάτων διευρύνθηκε. Αφαιρέθηκε ο όρος που απαγόρευε τα καταστήματα να έχουν απόσταση μικρότερη των 200 μέτρων μεταξύ τους, δίνοντας ουσιαστικά το δικαίωμα σε ΟΠΑΠ και ιδιώτες που θα μπουν στον χώρο των VLTs να στήσουν το ένα Gaming Hall δίπλα στο άλλο, μετατρέποντας ολόκληρες γειτονιές σε μικρές «φρουτοπίες». Και το σημαντικότερο, κατάργησε τον όρο για την υποχρεωτική αναγραφή του ΑΦΜ των παικτών πάνω στις κάρτες που θα χρησιμοποιούν για να παίζουν στις παιχνιδομηχανές. Με αυτό τον τρόπο ο νέος κανονισμός ακυρώνει όλους τους φραγμούς που είχαν τεθεί είτε στον εθισμό στον τζόγο είτε στο ξέπλυμα μαύρου χρήματος.
Ενδεικτικό της βιασύνης με την οποία η κυβέρνηση και η ΕΕΕΠ έσπευσαν να ικανοποιήσουν όλες τις απαιτήσεις των μετόχων του ΟΠΑΠ το γεγονός ότι ο συγκεκριμένος κανονισμός συναντά αντιρρήσεις από την ίδια την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Με επιστολή που εστάλη στις 21/12/16 στη γενική γραμματέα Οικονομικής Πολιτικής Ελένη Παπαδοπούλου, η ΕΕ ζητά από την κυβέρνηση να δώσει πληροφορίες για τα online παιχνίδια, να αναθεωρήσει τον κανονισμό λειτουργίας των VLTs που υιοθετήθηκε στις 25/10/16 και «σε κάθε περίπτωση να απόσχει από την εφαρμογή του». Η ΕΕΕΠ θα απαντήσει με ανακοίνωσή της ότι ο κανονισμός είναι από τους αυστηρότερους στην Ευρώπη, παραβλέποντας βέβαια ότι στην πραγματικότητα είναι λιγότερο αυστηρός όχι μόνο από τον κανονισμό Στεργιώτη, αλλά ακόμη και από τον αρχικό κανονισμό που είχε επεξεργαστεί η ίδια η Επιτροπή το 2014.
Οι θιασώτες της νομιμότητας και η πραγματικότητα
Ας δούμε όμως την επιχειρηματολογία όσων υπερθεματίζουν για το γιγαντιαίο πρόγραμμα «ηλεκτρονικού τζόγου» του ΟΠΑΠ. Μεγάλη μερίδα των ΜΜΕ και των αναλυτών τους υποστηρίζουν ότι αυτή τη στιγμή στην ελληνική επικράτεια υπάρχουν 110.00-120.000 παράνομα VLTs, των οποίων ο συνολικός τζίρος υπολογίζεται περίπου σε 1 δισ. ευρώ! Τα στοιχεία που επικαλούνται και αναπαράγουν οι δημοσιογράφοι δεν προκύπτουν από καμία επίσημη πηγή, αλλά από έρευνες που κάνουν στατιστική προβολή δεδομένων. Η μία ήταν πανελλαδική έρευνα της εταιρείας ALCO για λογαριασμό της ΟΠΑΠ ΑΕ, που διεξήχθη τον Ιούλιο του 2010 σε αντιπροσωπευτικό δείγμα 1.600 ατόμων μέσω τηλεφωνικών συνεντεύξεων, όπου εκτιμήθηκε ότι σχεδόν οι μισοί παίκτες της ΟΠΑΠ καταφεύγουν σε παράνομα παίγνια μέσω Διαδικτύου ή παιγνιομηχανημάτων. Σε αυτή την έρευνα εκτιμήθηκε ότι ο ετήσιος τζίρος των παράνομων διαδικτυακών τυχερών παιχνιδιών μέσω του Διαδικτύου αγγίζει τα 4-4,5 δισ. ευρώ, ενώ αυτών που παίζονται μέσω παιγνιομηχανημάτων το 0,5-1 δισ. ευρώ. Μόνο που αυτό δεν στηριζόταν σε ενδελεχή έρευνα αλλά σε εκτιμήσεις «παραγόντων της αγοράς» που καταγράφηκαν στην έρευνα. Η δεύτερη έρευνα διενεργήθηκε για λογαριασμό του e-gambling, το 2011, από το Εργαστήριο Ηλεκτρονικού Επιχειρείν (ELTRUN) του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Σε αυτήν εκτιμήθηκε ότι περίπου 400.000 Έλληνες είχαν εμπλακεί με τον ηλεκτρονικό τζόγο (+25% έναντι του 2010), από τους οποίους οι 100.000 σε τακτική βάση. Σύμφωνα με την έρευνα, ο τυπικός online παίκτης χρησιμοποιεί το Ίντερνετ 23,3 ώρες την εβδομάδα, είναι προχωρημένος online καταναλωτής, αφού πραγματοποιεί ηλεκτρονικές αγορές με ετήσια δαπάνη 1.450 ευρώ. Η τρίτη έρευνα είχε τίτλο “Transition of Unregulated VLT Gaming into Tax-Generating Business & Socially Responsible Entertainment” και διενεργήθηκε το 2014 από το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών για λογαριασμό της ΟΠΑΠ Α.Ε. Με βάση την έρευνα εκτιμήθηκε ότι λειτουργούν περίπου 65.000 παιχνιδομηχανήματα παρανόμως, που επιφέρουν Ακαθάριστα Έσοδα (GGR) της τάξης του 1,3 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση στα πρόσωπα που τα διεξάγουν. Είναι σαφές ότι κυρίως έχουμε να κάνουμε με έρευνες που δίνουν εκτιμήσεις, αλλά δεν αποτελούν βέβαιη μέτρηση.
Αντίθετα, τα στοιχεία από την Ελληνική Αστυνομία πάνω σε συλλήψεις για παράνομο τζόγο δείχνουν φθίνουσα πορεία. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι κατά το έτος 2015 εντοπίστηκαν 480 παραβάσεις, συνελήφθησαν 1.513 άτομα και κατασχέθηκαν μόλις 160.085,36 ευρώ.
Για να καταλάβουμε τα μεγέθη, για να αναπτυχθούν σε όλη τη χώρα τα 35.000 μηχανήματα του ΟΠΑΠ, υπολογίζεται ότι θα χρειαστούν περίπου 1.600 καταστήματα, πέρα από τα 4.500 πρακτορεία του ΟΠΑΠ. Σήμερα στη χώρα υπάρχουν παράνομα καζίνο, παράνομα καταστήματα με «φρουτάκια», χαρτοπαικτικές λέσχες χωρίς άδειες, μη νόμιμες ιστοσελίδες τζόγου. Ο συνολικός τζίρος αυτής της αγοράς, κατά προσέγγιση, αφού κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει το πραγματικό ύψος του, αγγίζει, σύμφωνα με τον πρώην υπουργό Οικονομικών Γ. Βαρουφάκη που παρουσίασε στοιχεία μέσα στη Βουλή, τα 3 δισ. ευρώ. Στη βάση αυτή είναι σχεδόν αδύνατον να ισχυρίζεται κάποιος ότι από αυτά το 1 δισ. ευρώ ή το 0,6% του ΑΕΠ της χώρας παίζεται στα παράνομα «φρουτάκια», χωρίς μάλιστα να παρουσιάζει τις πηγές των στοιχείων του.
Ακόμη και αν υποθέσουμε όμως ότι πράγματι διακινείται 1 δισ. ευρώ με αυτόν τον τρόπο, τότε αυτόματα γεννιούνται άλλα ερωτήματα. Υπάρχουν 120.000 παιγνιομηχανήματα στη χώρα και χιλιάδες χώροι που τα φιλοξενούν χωρίς άδεια και η Ελληνική Αστυνομία δεν έχει καταφέρει να τις εντοπίσει όλα αυτά τα χρόνια; Εκτός αν οι αρθογράφοι που παρουσιάζουν στοιχεία για κάποιες εκατοντάδες συλλήψεις που σχετίζονται με τον παράνομο τζόγο θέλουν να μας πείσουν ότι το δίκτυο είναι τόσο ισχυρό που δεν εξαρθρώνεται με τίποτα. Επιπλέον, στην εποχή των capital controls υπάρχουν άνθρωποι που μπορούν να βρίσκουν σε μετρητά 1 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση; Μάλλον αφύσικα φαίνονται τα στοιχεία και η προβολή τους.
Εκτός αν, εντελώς τυχαία, η επίκληση του τζίρου του 1 δισ. ευρώ, γίνεται επειδή ακριβώς αυτό το ποσό επιθυμεί να εισπράξει ο ΟΠΑΠ από τη λειτουργία των 35.000 VLTs στη χώρα. Ουσιαστικά, η προπαγανδιστική γραμμή που δίνεται στα ΜΜΕ στοχεύει στη χειραγώγηση της κοινής γνώμης, στο να αποδεχτούν όλοι ότι αφού υπάρχουν που υπάρχουν τα χιλιάδες «φρουτάδικα», τουλάχιστον να τα νομιμοποιήσουμε, να βγάλει και το κράτος 300 εκατ. ευρώ από τη φορολογία τους, με 30% επί του τζίρου. Κοινώς, ο τζίρος του 1 δισ. ευρώ είναι εικόνα από το μέλλον.
Η «μπίζνα» σιγά-σιγά παίρνει εμπρός
Όπως αποκάλυψε η εφημερίδα Παραπολιτικά, ο ΟΠΑΠ έχει εγκαταστήσει τα πρώτα πιλοτικά καταστήματα Play στην Αθήνα (σε Χαλάνδρι, Κορυδαλλό, Αχαρνές και Γουδί) και έχει ήδη τοποθετήσει μέσα σε αυτά 100 παιγνιομηχανήματα. Τα καταστήματα δεν λειτουργούν, αλλά αποτελούν το πρώτο βήμα των μετόχων της εταιρείας προκειμένου να αναπτύξουν το πλάνο τους, ώστε μέσα στους πρώτους μήνες του 2017 να λειτουργήσουν 90 Gaming Hall με τη διακριτική επωνυμία «Play». Παράλληλα, όπως μας ανέφεραν έγκυρες πηγές, στις κεντρικές αποθήκες του ΟΠΑΠ βρίσκονται ήδη 9.000 παιγνιομηχανήματα, αφού, πέρα από τα καταστημάτα «Play», «κουλοχέρηδες» θα μπουν και σε πρακτορεία του Οργανισμού.
Οι ίδιοι άνθρωποι –μέτοχοι του ΟΠΑΠ– που είχαν στήσει το σχέδιο «Σύννεφο» με συνεργάτες ανθρώπους της νύχτας και του παράνομου τζόγου σήμερα εμφανίζονται ως εκφραστές της «κάθαρσης». Διαφημίζουν ότι θα δίνουν και μεγάλους φόρους στο κράτος και ότι θα δημιουργήσουν 10.000 θέσεις εργασίας. Σύμφωνα με έγκυρες πηγές, το τελικό σχέδιο του ΟΠΑΠ για τα 16.500 μηχανήματα είναι να δημιουργηθούν 660 Gaming Hall σε όλη τη χώρα. Από αυτά, περίπου 250 στην Αττική, 154 στη Μακεδονία, 97 στη Στερεά και 63 σε Δυτική Ελλάδα και Ήπειρο. Επίσης, 350 από τα περίπου 4.500 υφιστάμενα πρακτορεία του ΟΠΑΠ θα βάλουν και «φρουτάκια». Πληροφορίες θέλουν μεγαλοπράκτορες να ετοιμάζουν ήδη καταστήματα για τη φιλοξενία των VLTs. Παράλληλα, οι μέτοχοι του ΟΠΑΠ θα εκκινήσουν τις διαδικασίες για τα υπόλοιπα 18.500 VLTs, τη λειτουργία των οποίων θα αναλάβουν, σύμφωνα με το νέο σχέδιο του μετόχων, μέσω διεθνούς διαγωνισμού, 4 έως 10 παραχωρησιούχοι. Πηγές λένε ότι ήδη έχουν ξεκινήσει οι διαδικασίες για τη δημοσίευση της διαδικασίας εκδήλωσης ενδιαφέροντος.
Στην παρούσα φάση δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε αν ο ΟΠΑΠ θα προχωρήσει το εγχείρημα με τις δικές του δυνάμεις, αν θα εκπονήσει εκ νέου ένα σχέδιο Cloud αναζητώντας συνεργάτες που αναπτύσσουν επιχειρηματική δραστηριότητα τη νύχτα, ή αν θα στραφεί σε άλλη κατεύθυνση.
Σε κάθε περίπτωση, τα ερωτήματα παραμένουν: Θα τηρηθούν οι πολεοδομικοί κανόνες για τη λειτουργία των καταστημάτων; Πώς θα δοθούν μαζικά τόσες άδειες και ποιος θα αναλάβει να τις χορηγήσει; Θα επιτρέψουν, περιφερειάρχες και δήμαρχοι, τα κέντρα των πόλεων να μετατραπούν σε μικρά καζίνο, αδιαφορώντας για τις επιπτώσεις που θα έχει μια τέτοια εξέλιξη στις τοπικές κοινωνίες;
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: EUROKINISSI / ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΝΤΑΡΙΝΗΣΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: EUROKINISSI / ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΝΤΑΡΙΝΗΣ
Το δίκτυο του ΟΠΑΠ, βέβαια, θα είναι η αρχή. Κατά πολλούς, το συγκεκριμένο σχέδιο θα αποτελέσει το εφαλτήριο για να σταθούν δίπλα στον ΟΠΑΠ επιχειρηματικά σχήματα, που σταδιακά θα ελέγξουν απόλυτα την αγορά σε συνεργασία με τους μετόχους του, εξοστρακίζοντας ακόμα και τους ίδιους τους πράκτορες του ΟΠΑΠ. Η πιάτσα ήδη βοά για την απόπειρα προσέγγισης Μελισσανίδη στον Ιβάν Σαββίδη, προκειμένου ο ρώσος επιχειρηματίας και πρόεδρος του ΠΑΟΚ να εμπλακεί με τον εγχώριο τζόγο. Μια άδεια για μερικές χιλιάδες «φρουτάκια» από τα 18.500 που θα μοιράσει ο ΟΠΑΠ θεωρείται δεδομένο ότι θα καταλήξει στα χέρια του σε περίπτωση που αποφασίσει να ασχοληθεί με την επένδυση. Εξάλλου, άνθρωποι της αγοράς υποστηρίζουν ότι ο Μελισσανίδης μεθοδεύει την αποπομπή των Τσέχων και την είσοδο Σαββίδη στον ΟΠΑΠ.
Το σχέδιο «φρουτάκια σε κάθε γειτονιά» των μετόχων του ΟΠΑΠ είναι σίγουρο ότι θα αυξήσει την κερδοφορία των μετόχων του, αλλά και των ισχυρών επιχειρηματικών ομίλων που θα εμπλακούν στο παιχνίδι. Όμως, πέρα από την κοινωνία που θα έρθει αντιμέτωπη με τη μάστιγα του πιο σκληρού τζόγου, ζημιωμένοι φαίνεται ότι θα βγουν και οι 4.500 πράκτορες του ΟΠΑΠ.
Ο κύριος όγκος του τζίρου από τα «φρουτάκια» θα προκύψει σε βάρος άλλων παιχνιδιών του ΟΠΑΠ. Το 2015, 51,9% των εσόδων της ΟΠΑΠ ΑΕ προερχόταν από το Κίνο, 37,03% από το Πάμε Στοίχημα και τα υπόλοιπο από τα άλλα παιχνίδια. Το Κίνο αποτελεί τον βασικό αιμοδότη των πρακτορείων, αφού το Στοίχημα έχει υποχωρήσει εξαιτίας και των διαδικτυακών σελίδων που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα. Όμως, όπως μας ανέφεραν ειδικοί του χώρου: «Η τεχνολογία του Κίνο (rng, γεννήτρια τυχερών αριθμών) είναι ακριβώς η ίδια τεχνολογία με τα VLTs και έχει και την ίδια φιλοσοφία». Επιπλέον, τα «φρουτάκια» σε σχέση με το Κίνο είναι ακόμα πιο εθιστικά, αφού ο παίκτης έρχεται σε άμεση επαφή με το παιχνίδι (πατάει το κουμπί ή τραβάει τον μοχλό), γίνεται ένα με το μηχάνημα. Επομένως, μεγάλο μέρος των παικτών και άρα και του τζίρου θα απορροφηθεί από τα «φρουτάκια».
Την Τετάρτη 11/1/2017 το διοικητικό συμβούλιο του συνδικαλιστικού φορέα των Πρακτόρων (ΠΟΕΠΠΠ) επισκέφθηκε τα γραφεία της ΟΠΑΠ ΑΕ, μετά από πρόσκληση της διοίκησης της εταιρείας, όπου, παρόντος του διευθύνοντος συμβούλου Ντέιμιεν Κόουπ, ανακοινώθηκε στα μέλη της ΠΟΕΠΠΠ, όπως τα ίδια αναφέρουν σε ανακοίνωσή τους, ότι υπάρχει: «Απόφαση της ΟΠΑΠ ΑΕ για αλλαγή τρόπου υπολογισμού της προμήθειας των παιχνιδιών που παίζονται στα πρακτορεία μας, κάτι που θα επιφέρει σημαντική μείωσή της, καθώς και η απόφασή της για κατάργηση της υφιστάμενης σύμβασης πρακτόρευσης και αντικατάστασής της με νέα».
Ήδη δηλαδή οι μέτοχοι του ΟΠΑΠ απαιτούν από τους πράκτορες μείωση της προμήθειας αλλά και αλλαγή στην εκχώρηση της άδειας, ώστε, σύμφωνα με πληροφορίες, να μπορούν να την αφαιρούν με πιο εύκολο τρόπο.
«Φρουτάκια» δεν θα έχουν μόνο τα πρακτορεία του ΟΠΑΠ, αλλά και ιδιώτες, οι οποίοι μάλιστα θα τα τοποθετούν σε μεγάλες αίθουσες, κρυμμένες πλήρως από τα μάτια των περαστικών, εξασφαλίζοντας στον παίκτη προστασία από τα αδιάκριτα βλέμματα και τον «κοινωνικό στιγματισμό»… Άραγε πόσοι πράκτορες μπορούν να ανταγωνιστούν αυτούς τους ιδιώτες ή τους μεγαλοπράκτορες του ΟΠΑΠ που έχουν πολλές άδειες πρακτορείων και θα επεκταθούν και στα «φρουτάκια»; Όταν τα μαγαζιά θα είναι το ένα δίπλα στο άλλο (με την κατάργηση της απόστασης των 200 μέτρων) και θα δημιουργούνται μικρά καζίνο στα κέντρα των πόλεων, πόσο θα αντέξει το συνοικιακό πρακτορείο;
Ήδη σε διάφορες γειτονιές και επαρχιακές πόλεις, ξενοίκιαστα μαγαζιά είναι στο στόχαστρο. Μεγάλα Gaming Hall και μικρότερα καταστήματα, συχνά σε συνδυασμό με λειτουργία μπαρ ή καφετέριας προετοιμάζονται. Πλατείες ή δρόμοι θα μετατραπούν σε ζώνες τζόγου. Μια χώρα χωρίς μέλλον θα σπρώχνει τους ανθρώπους της στον τζόγο και θα βαφτίζει «ανάπτυξη» και «δημιουργία θέσεων εργασίας» την καζινοποίηση.
Τον Απρίλιο του 2011 ο Αλέξης Τσίπρας κατήγγειλε: «Μέσα σε συνθήκες πρωτοφανούς οικονομικής κρίσης και παρά τις έντονες αντιδράσεις, τόσο των βουλευτών όσο και της ελληνικής κοινωνίας, η κυβέρνηση ετοιμάζεται να επαναφέρει το νομοσχέδιο για τα “φρουτάκια”. Θα μετατρέψουν τη χώρα σε ένα απέραντο καζίνο με πρόσχημα ότι θα υπάρχουν κάποια φορολογικά έσοδα, αλλά τα μόνα έσοδα που θα αυξηθούν στην πραγματικότητα θα είναι των γνωστών αγνώστων μεγαλοεπιχειρηματιών».
Δάσκαλε που δίδασκες και νόμο δεν εκράτεις…
Λευτέρης Χαραλαμπόπουλος
https://report.com.gr/2017/03/09/%CE%B7-%CF%86%CF%81%CE%BF%CF%85%CF%84%CE%BF%CF%80%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%BF%CF%80%CE%B1%CF%80-%CE%AE-%CF%80%CF%8E%CF%82-%CE%BD%CE%B1-%CE%BA%CE%AC%CE%BD%CE%B5%CF%84%CE%B5-%CF%84/
ΠΡΕΖΑ TV
23-3-2017
Στην ανάπτυξη του τζόγου στην Ελλάδα τα παιγνιομηχανήματα Video Lottery Terminals (VLTs), γνωστές και ως «φρουτάκια» ή «κουλοχέρηδες», αντιμετωπίστηκαν ως το «μεγάλο κόλπο» που όχι απλώς θα μετατρέψει τη χώρα σε ένα απέραντο καζίνο απορροφώντας μεγάλο μέρος του παράνομου τζόγου, επεκτείνοντας τη μονοπωλιακή συνθήκη και μεγιστοποιώντας τα κέρδη των ιδιοκτητών του ΟΠΑΠ, αλλά και που θα συνδεόταν με ένα πλήθος άλλων δραστηριοτήτων ενίοτε και παράνομων.
Στην εξέλιξη της όλης υπόθεσης κομβικό ρόλο παίζουν οι διαφορετικές εκδοχές κρατικής ρύθμισης και εποπτείας που θα προκρίνονται. Έτσι η επένδυση των VLTs εξελίχθηκε σε μια σκοτεινή και σκανδαλώδη υπόθεση, σε ένα παιχνίδι εκβιασμών, παρασκηνιακών συναλλαγών και πολιτικών πιέσεων στο οποίο πρωταγωνίστησαν από τους ιδιοκτήτες του ΟΠΑΠ και πολιτικούς όλων των κυβερνητικών αποχρώσεων, μέχρι επιφανείς επιχειρηματίες συμπεριλαμβανομένων και αυτών που δραστηριοποιούνται τη νύχτα. Άλλωστε, μια επένδυση που προσδοκά τζίρους εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ δεν αφήνει αδιάφορο κανέναν.
Τα «καθαρά» κέρδη από τη λειτουργία των VLTs είναι η μία πλευρά του νομίσματος. Η άλλη είναι ότι χωρίς ένα πολύ αυστηρό πλαίσιο για το ποιος μπορεί να παίξει και μέχρι ποιο ποσό, οι «κουλοχέρηδες» είναι ένα εξαιρετικά βολικό «πλυντήριο χρήματος». Με κόστος πολύ μικρότερο από τις συνηθισμένες διαδικασίες ξεπλύματος, μεγάλα ποσά μπορούν να μετατραπούν σε νόμιμο τζίρο καταστημάτων με παιγνιομηχανήματα. Κοινώς, με τη διασπορά των «κουλοχέρηδων» σε όλη την ελληνική επικράτεια δίνεται η δυνατότητα να αλλάξουν χέρια εκατομμύρια ευρώ, χωρίς κανείς να μπορεί να ελέγξει την προέλευσή τους.
Όταν η Βουλή προσπαθούσε να περιορίσει τα «φρουτάκια» και η Κομισιόν επέβαλλε πρόστιμα
Το παράδοξο είναι ότι όλα αυτά γίνονται για ένα είδος τζόγου που σε ένα όχι πολύ μακρινό παρελθόν το ίδιο το ελληνικό Κοινοβούλιο είχε ψηφίσει την απαγόρευσή του θεωρώντας το επιζήμιο και καταστροφικό.
Τo 2002 η Βουλή ψηφίζει τον ν. 3037 με τον οποίο απαγορεύει οποιαδήποτε εγκατάσταση ηλεκτρονικών τυχερών παιχνιδιών. Είχε προηγηθεί, τη δεκαετία του 1990, η μεγάλη κατακραυγή για την επέκταση του τζόγου, όταν στα ιδιωτικά καζίνο αλλά και στα «φρουτάκια» χάνονταν περιουσίες και καταστρέφονταν οικογένειες. Δεν είναι τυχαίο ότι όταν έρχεται η σχετική νομοθετική ρύθμιση στη Βουλή, τον Ιούλιο του 2002, όλα τα κόμματα συμφωνούν στην υπερψήφιση του μέτρου. Όμως, δεν είχαν λογαριάσει την Ευρωπαϊκή Ένωση, οι υπηρεσίες της οποίας δεν εκτιμούν ότι ο τζόγος είναι μια κοινωνική δραστηριότητα που μπορεί να ασκείται με ειδικό καθεστώς και απαγορεύσεις λόγω της σύνδεσής του με φαινόμενα παθογένειας, αλλά μία ακόμη επιχειρηματική πρακτική στην οποία δεν μπορούν να μπαίνουν φραγμοί.
Έτσι, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θεώρησε ότι η απαγόρευση των «κουλοχέρηδων» αποτελούσε παραβίαση του κοινοτικού δικαίου και όχι θεμιτή προστασία της δημόσιας τάξης και ηθικής. Η Ελλάδα παραπέμφθηκε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο που με τη σειρά του εξέδωσε καταδικαστική απόφαση και επέβαλε ημερήσιο πρόστιμο 31.536 ευρώ, όσο η Ελλάδα δεν συμμορφωνόταν. Συνολικά, μέχρι το 2012 καταβλήθηκαν 35.513.616 ευρώ, μόνο και μόνο επειδή οι κυβερνήσεις Σημίτη και Καραμανλή αρνήθηκαν να θεσμοθετήσουν τα ανεξέλεγκτα «φρουτάκια». Τελικά θα είναι η κυβέρνηση Παπανδρέου τον Αύγουστο του 2011 που θα τα νομιμοποιήσει, με ρυθμίσεις που περιλήφθηκαν στον ν. 4002/2011, ο οποίος ορίζει επίσης και τις αρμοδιότητες της Επιτροπής Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων (ΕΕΕΠ). Τα πρόστιμα σταματούν, επιστρέφονται μάλιστα και 3.216.672 ευρώ, και ανοίγει ο δρόμος για μικρά καζίνο σε κάθε γειτονιά.
Τα «φρουτάκια» προίκα για την ιδιωτικοποίηση του ΟΠΑΠ
Οι προβλέψεις του 4002/2011 δεν αποτελούσαν μόνο συμμόρφωση στις απαιτήσεις της Κομισιόν. Το 2011 είχε ανοίξει η συζήτηση για την ιδιωτικοποίηση της ΟΠΑΠ ΑΕ (που είχε μετοχοποιηθεί το 1999, αλλά το κρίσιμο και αποφασιστικό 33% παρέμενε στο Δημόσιο). Χρειαζόταν να προικιστεί ο προς πώληση Οργανισμός με νέα είδη τζόγου που θα τον έκαναν ελκυστικότερο. Ο ίδιος νόμος, 4002/2011, θεσπίζει άδειες για τα VLTs που θα δίνονταν στον ΟΠΑΠ, με το τίμημα να ορίζονται με υπουργική απόφαση. Ο νόμος έφερε τη σφραγίδα του τότε υπουργού Οικονομικών Ε. Βενιζέλου και τις ευλογίες του τότε πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου. Η σχετική υπουργική απόφαση έρχεται τον Νοέμβριο του 2011 (010010/4.11.2011) και την υπογράφει ο Βενιζέλος.
Το κράτος χορηγεί στην ΟΠΑΠ ΑΕ 35.000 άδειες, εκ των οποίων οι 18.500 θα δίνονταν σε ιδιώτες επενδυτές, ενώ οι υπόλοιπες 16.500 αφορούν μηχανήματα που θα εκμεταλλεύεται η ΟΠΑΠ ΑΕ μέσω του δικτύου των πρακτορείων της, αλλά και καταστημάτων ιδιοκτησίας της προορισμένων αποκλειστικά για τη διενέργεια του συγκεκριμένου παιχνιδιού. Ο ακόμη τότε υπό δημόσιο έλεγχο Οργανισμός κατέβαλε 560 εκατ. ευρώ για να είναι βέβαιο ότι οι ιδιώτες που θα τον έπαιρναν θα αποκτούσαν και τη σχετική «προίκα».
Η ιδιωτικοποίηση του ΟΠΑΠ είχε προκαλέσει το ενδιαφέρον πολλών επιχειρηματιών. Σύμφωνα με πληροφορίες και δημοσιεύματα της περιόδου, ως μνηστήρες φέρονταν ο Κοντομηνάς, ο Κόκκαλης, ο Μπόμπολας, ο Μελισσανίδης, ο Κοπελούζος, οι αδερφοί Λασκαρίδη (ιδιοκτήτες του Καζίνο Πάρνηθας), ο Φουρλής, ο Φέσσας (πρόεδρος του ΣΕΒ σήμερα). Μαζί με τα ισχυρά πορτοφόλια του τόπου ενδιαφέρον έδειξε και μια μερίδα επιχειρηματιών που διατηρούσε νυχτερινά κέντρα ή δραστηριοποιούνταν στον παράνομο τζόγο. Κάποιοι από αυτούς είχαν εμπλακεί στο σκάνδαλο με τα «φρουτάκια» το 2002, ή είχαν κατηγορηθεί από τη Δικαιοσύνη για τη συμμετοχή τους σε κυκλώματα παράνομου στοιχήματος.
Τελικά, το κρίσιμο 33% του ΟΠΑΠ πωλήθηκε στην εταιρεία Emma Delta (στην οποία συμμετείχαν τσέχοι επενδυτές μαζί με τους έλληνες Μελισσανίδη και Κοπελούζο).
Ένα… σύννεφο με «φρουτάκια»
Σχεδόν για δύο χρόνια το σχέδιο της εγκατάστασης των VLTs παρέμεινε παγωμένο. Τον Οκτώβριο του 2013, μόλις ο Οργανισμός περνά οριστικά στα χέρια της Emma Delta, οι διαδικασίες ξεκινούν να «τρέχουν». Η ΕΕΕΠ με επικεφαλής τον Ε. Γιαννακόπουλο, που είχε τοποθετηθεί από την κυβέρνηση Σαμαρά, ξεκινά με γρήγορες διαδικασίες από τις αρχές του 2014 τη διαμόρφωση και σύνταξη του κανονιστικού πλαισίου για τη λειτουργία των VLTs. Στα τέλη Νοεμβρίου το νομικό πλαίσιο είναι έτοιμο και εγκρίνεται στη Βουλή. Ωστόσο, μεσολαβούν οι εκλογές και τελικά παίρνει ΦΕΚ τον Μάρτιο του 2015 (ΦΕΚ 328 / 10 Μαρτίου 2015).
Γύρω από τα «φρουτάκια» στήνεται ένας μεγάλος χορός συμφερόντων, που δεν αφορούν μόνο τα ίδια τα έσοδα από αυτά αλλά και το real estate, ενώ η ίδια η χωροθέτηση των Gaming Hall αφορούσε και τον χαρακτήρα που θα έπαιρναν οι γειτονιές όπου αυτά θα εγκαθίσταντο. Σύμβουλος του ΟΠΑΠ για την επένδυσης των VLTs είχε αναλάβει ο Κωνσταντίνος Τσικούρας. Στην πιάτσα λέγεται ότι είναι άνθρωπος του Κοπελούζου, ενώ, σύμφωνα με πληροφορίες, με δική του εντολή ελέγχονταν ορισμένα από τα «μαγαζιά». Ο ίδιος είναι και αντιπρόσωπος γερμανικής εταιρείας με παιγνιομηχανές στην Ελλάδα. Τα συμφέροντα, βλέπετε, διαπλέκονται τόσο με προφανή όσο και με πρωτοφανή τρόπο. Τη διαμόρφωση των Gaming Hall είχε αναλάβει να διαμορφώσει, ώστε να πληρούν τις προϋποθέσεις, η εταιρεία Dimand του Δημήτρη Ανδριόπουλου, επιχειρηματία με στενές σχέσεις με την οικογένεια Μελισσανίδη. Πρόκειται για έναν από τους φερόμενους ως υποψήφιους κατασκευαστές για την ανέγερση του γηπέδου της ΑΕΚ.
Τον Γενάρη του 2015 και λίγες ημέρες πριν αποκτήσουμε «πρώτη φορά Αριστερά» στην κυβέρνηση, ο ΟΠΑΠ ξεκινά τον διαγωνισμό για την απόκτηση Gaming Hall του Οργανισμού από ιδιώτες. Οι τελευταίοι, σύμφωνα με την πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος που δημοσιοποίησε ο ΟΠΑΠ, θα έπρεπε να υποβάλουν αίτηση ενδιαφέροντος έως τις 16 Φεβρουαρίου 2015.
Το πρόβλημα ήταν εάν θα μπορούσαν να ολοκληρώσουν τη δημιουργία των Gaming Hall μέσα στις προκαθορισμένες από τη σύμβαση με το Δημόσιο ημερομηνίες. Εκεί οριζόταν ρητά πως από τη στιγμή που θα έπαιρναν την έγκριση από την ΕΕΕΠ, θα έπρεπε να στήσουν τα καταστήματα εντός 18 μηνών. Οι μέτοχοι του ΟΠΑΠ διαπίστωσαν ότι ήταν σχεδόν αδύνατο και οικονομικά ασύμφορο να χτίσουν από την αρχή ένα δίκτυο καταστημάτων. Έτσι αποφάσισαν να βάλουν στο παιχνίδι τα «έτοιμα».
Πληροφορίες εκείνων των ημερών έλεγαν ότι στο παρασκήνιο οι μέτοχοι του ΟΠΑΠ είχαν ήδη θέσει σε λειτουργία σχέδιο για το μοίρασμα των αδειών για τα καταστήματα που θα φιλοξενούσαν «φρουτάκια» το οποίο έφερε την κωδική ονομασία «Cloud» (σύννεφο), επειδή οι σχετικές συνεννοήσεις αποθηκεύονταν διαδικτυακά με τη χρήση τεχνολογίας cloud. Εμπνευστής του σχεδίου, σύμφωνα με πληροφορίες, ήταν ο επιχειρηματίας Χρήστος Κοπελούζος, αλλά έγινε αποδεκτό και από τους υπόλοιπους μεγαλομετόχους του ΟΠΑΠ.
Αυτό προέβλεπε τη χορήγηση 300- 400 αδειών καταστημάτων σε μικρούς και μεγάλους επιχειρηματίες. Σε αρκετές περιπτώσεις, εμπλέκονταν εμμέσως ή ευθέως και επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται τη νύχτα, αλλά και άνθρωποι που κατά καιρούς έχουν κατηγορηθεί από τη Δικαιοσύνη για εμπλοκή σε παράνομες δραστηριότητες. Τα στοιχεία αυτά διέρρευσαν μέσω λίστας που κυκλοφόρησε σε επιχειρηματικά και δημοσιογραφικά γραφεία.
Άλλοτε τα ονόματα των ιδιοκτητών φιγουράρουν φόρα πατρίδα στη λίστα και άλλοτε μπαίνουν άλλα πρόσωπα σαν βιτρίνα. Το σχέδιο αυτό προσπαθούσε να προσελκύσει τόσο επιχειρηματίες και κεφαλαιούχους, που θα ήθελαν να επενδύσουν στην ιδιαίτερα κερδοφόρα αγορά του τζόγου, όσο όμως και επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνταν τη νύχτα. Άλλωστε, τέτοια καταστήματα μπορούν και να διευκολύνουν το ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Ο λόγος είναι ότι εάν δεν υπάρχουν περιορισμοί και ταυτοποίηση των χρηστών είναι πολύ εύκολο να νομιμοποιηθεί το μαύρο χρήμα (αφού φορολογηθεί κιόλας!) ως χρήμα που δήθεν παίχτηκε στα «φρουτάκια».
Το κέντρο της Αθήνας και συγκεκριμένα οι δρόμοι πέριξ της πλατείας Ομονοίας θεωρούνταν φιλέτα για τη δημιουργία καταστημάτων VLΤs. Στην οδό Χαλκοκονδύλη (αριθμός 40-42) προγραμματιζόταν η δημιουργία ενός Gaming Hall. Μάλιστα, είχε τοποθετηθεί και η ταμπέλα «Play». Στη διασταύρωση των οδών Σατωβριάνδου και Κοτοπούλη, ένα παλιό μαγαζί τυχερών παιχνιδιών, εγκαταλειμμένο σήμερα, είχε ενταχθεί επίσης στα υπό διαμόρφωση καταστήματα.
Τα δύο αυτά καταστήματα προορίζονταν για ιδιοκτήτη νυχτομάγαζου (με… γλυκιά γεύση στη ρεκλάμα), που βρίσκεται στη λεωφόρο Συγγρού. Ο λόγος για τον επιχειρηματία Γ.Β., ο οποίος ήθελε να δραστηριοποιηθεί στον συγκεκριμένο χώρο μέσω δικών του ανθρώπων. Εναντίον του έχει γίνει απόπειρα δολοφονίας και με την εμπλοκή προσώπου που σχετιζόταν άμεσα με τη Χρυσή Αυγή.
Καταστήματα για «φρουτάκια» φαίνεται ότι επιχειρήθηκε να ανοίξουν και στον έτερο δρόμο της Αθήνας που είναι γνωστός για τα μπουζούκια του: στην Ιερά Οδό 11-13-15 & Ιεροφαντών. Πρόκειται για χώρους που βρίσκονται πολύ κοντά σε ξενυχτάδικο ιδιοκτησίας του Ηλία Μαροσούλη. Ο συγκεκριμένος χώρος προφανώς προοριζόταν για ολονύχτιο παιχνίδι. Σύμφωνα με τον τότε κανονισμό, αλλά και αυτόν που έχει υιοθετηθεί σήμερα, τις Παρασκευές, τα Σάββατα και τις αργίες, τα Gaming Hall θα λειτουργούν μέχρι τις
4 τα ξημερώματα. Μπουζούκια, ποτό και τζόγος, για όσους γνωρίζουν τη νύχτα είναι πολλές φορές συγκοινωνούντα δοχεία. Ειδικά για κάποιους που θέλουν να «ξεφορτωθούν», ξεπλένοντας μαύρο χρήμα.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα σε ΜΜΕ που ασχολούνται με το δήθεν lifestyle, η τραγουδίστρια Αγγελική Ηλιάδη, γνωστή από τη σχέση της με τον επιχειρηματία Μπάμπη Λαζαρίδη, που δολοφονήθηκε το 2008 στο πλαίσιο ξεκαθαρίσματος λογαριασμών, είχε επαφή με ανθρώπους του Μαροσούλη. Σε αυτή τη γειτονιά, λοιπόν, επιχειρηματίες του ανάλογου βεληνεκούς θέλησαν να στήσουν «φρουτομάγαζα».
Ένα τέτοιο φέρεται να είχε συμπεριληφθεί στη λίστα του Cloud, σε κατάστημα που βρισκόταν στην οδό Θεοφάνους 15, κάθετη στην Κηφισίας, πίσω από το σούπερ μάρκετ «Carrefour». Για το κατάστημα αυτό έχει καταγγελθεί στην ΕΛΑΣ ότι υπάρχουν δύο ρουλέτες καζίνο με ντίλερ, τουλάχιστον 50 «φρουτάκια», λέσχη για χαρτιά, και 2 κρεβατοκάμαρες (!) για όσους μένουν πάνω από μία ημέρα εκεί για να παίξουν. Από εκεί περνούσαν πολλά γνωστά πρόσωπα και γερά πορτοφόλια. Το συγκεκριμένο, παρά τις καταγγελίες πρακτόρων του ΟΠΑΠ και κατοίκων, δεν βρέθηκε ποτέ στο στόχαστρο της αστυνομίας.
Αντίστοιχης έκτασης ήταν το φαινόμενο και στη Θεσσαλονίκη. Σύμφωνα με έγκυρες πηγές, εκείνη την περίοδο υπήρξε ενδιαφέρον για τη δημιουργία 50 καταστημάτων από ανθρώπους που φαίνεται με διάφορους τρόπους να είχαν σχέσεις και επαφές με τον επιχειρηματία Γιώργο Ποζίδη, ιδιοκτήτη νυχτερινών κέντρων της πόλης. Ο Ποζίδης συστήνεται στη συμπρωτεύουσα ως άνθρωπος του Μελισσανίδη και με το ποντιακό στοιχείο να τους ενώνει… Θεωρείται ο «βασιλιάς της νύχτας» στη Θεσσαλονίκη, ενώ για τα συγκεκριμένα καταστήματα φέρεται να είχε αναλάβει, μεταξύ άλλων, προκαταβολικά το κέτερινγκ και τη φύλαξή τους. Εξάλλου, έχει υπαλλήλους στα μαγαζιά που αναλαμβάνουν τη «φύλαξη» της πόρτας. Οι μπράβοι σε καταστήματα VLTs είναι βασικό προσωπικό της επιχείρησης, αφού οι χαμένοι παίκτες, πολλές φορές και υπό την επήρεια του αλκοόλ, έχουν απρόβλεπτες εκρήξεις… Ευνόητο είναι ότι χώροι στους οποίους διακινούνται χιλιάδες ευρώ είναι πολύ πιθανό να μπουν και στο στόχαστρο κακοποιών, συνεπώς δεν γίνεται να μένουν χωρίς φύλαξη.
Πέραν αυτών λίγα χιλιόμετρα μακριά από τη Θεσσαλονίκη, στη Δυτική Μακεδονία υπήρξε έντονο επιχειρηματικό ενδιαφέρον για τη δημιουργία Gaming Hall. Άλλωστε, είναι γνωστό ότι σε αυτή την περιοχή υπάρχουν μερικοί από τους μεγαλύτερους εγχώριους ναούς του παράνομου τζόγου. Εκείνη την περίοδο οι πληροφορίες ανέφεραν πως για την απόκτηση Gaming Hall ενδιαφέρεται ο επιχειρηματίας Γιώργος Τεκτερίδης. Πρόκειται για επιχειρηματία που είχε απασχολήσει τη Δικαιοσύνη το 2002 για την υπόθεση με τα «φρουτάκια». Τότε ο δημοσιογράφος Μάκης Τριανταφυλλόπουλος είχε αποκαλύψει ότι ο Τεκτερίδης είχε εμπλακεί στον παράνομο ηλεκτρονικό τζόγο μέσω αλυσίδας καταστημάτων που διέθετε.
Τον Οκτώβριο του 2013, το Τμήμα Ασφάλειας Πολυγύρου Χαλκιδικής εξάρθρωσε τρεις πολυμελείς εγκληματικές οργανώσεις, που ενέχονταν σε σωρεία υποθέσεων λειτουργίας μη νόμιμων πρακτορείων και ιστοσελίδων, με αντικείμενο το παράνομο στοίχημα, τα τυχερά παιχνίδια και το ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Μάλιστα, σύμφωνα με δημοσιεύματα, σε ένα από τα τρία κυκλώματα αρχηγός φερόταν να είναι ο γιος του Τεκτερίδη.
Στους ενδιαφερόμενους για την απόκτηση άδειας ήταν και επιχειρηματίας με το επώνυμο Διονυσόπουλος, ο οποίος μάλιστα είχε συμπεριληφθεί και σε σχετική λίστα του ΟΠΑΠ. Σύμφωνα με έγκυρες πηγές, πρόκειται για τον ιδιοκτήτη της εταιρείας Alpha Green ΑΒΕΕ με έδρα την Πάτρα. Ο επιχειρηματίας Διονυσόπουλος είχε γίνει γνωστός στο πανελλήνιο από την υπόθεση με τα «φρουτάκια» στην Πάτρα, με την εμπλοκή του τότε βουλευτή του ΠΑΣΟΚ Α. Χρυσανθακόπουλου.
Ανάλογο ενδιαφέρον υπήρξε και στον Βόλο. Άνθρωποι που γνωρίζουν την πιάτσα σχολίαζαν τότε ότι τα σχέδια για τα μαγαζιά με τα «φρουτάκια» γίνονταν σε μια περίοδο που δήμαρχος της πόλης ήταν ο Αχιλλέας Μπέος, ο οποίος, όπως είναι γνωστό, έχει δικαστεί και καταδικαστεί για την υπόθεση με τους στημένους αγώνες. Οι δήμαρχοι και οι περιφερειάρχες έχουν καθοριστικό ρόλο στο στήσιμο του δικτύου των καταστημάτων VLTs, αφού γνωμοδοτούν για την καταλληλότητα των χώρων.
Άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν και κατάστημα στο κέντρο της πόλης της Ζακύνθου (στη διασταύρωση των οδών Στραβοπόδη και Τεμπονέρα), ιδιοκτήτης του οποίου εμφανίζεται κάποιος Κούτσης Διονύσιος. Στο τριώροφο κτίριο, όπως λένε κάτοικοι του νησιού, λειτουργεί σήμερα αδειοδοτημένο κατάστημα για μπιλιάρδα. Ωστόσο, στον τρίτο όροφο, σύμφωνα πάντα με τις μαρτυρίες, φέρεται να υπάρχει μια ολόκληρη αίθουσα με παράνομα «φρουτάκια». Το κατάστημα αυτό προοριζόταν επίσης να ενταχθεί στο Cloud.
Το σχέδιο, όμως, εγκαταλείπεται. Ούτως ή άλλως, υπήρχαν και διαφωνίες και από τη μεριά των τσέχων επενδυτών. Επιπλέον, υπήρχε και το εμπόδιο με την έλευση του Αντώνη Στεργιώτη στην ΕΕΕΠ και τον νέο κανονισμό που διαμόρφωσε.
Η σύγκρουση για τον κανονισμό Στεργιώτη
Ο Αντώνης Στεργιώτης που είχε διοριστεί από τον Γ. Βαρουφάκη, άνθρωπος προερχόμενος από την Αριστερά αλλά και με μεγάλη εμπειρία στον χώρο του τζόγου, διαμόρφωσε νέο κανονισμό για τη λειτουργία των VLTs. Ο κανονισμός δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ Β΄ 1120) στις 12 Ιουνίου 2015. Το κανονιστικό πλαίσιό του ήταν αυστηρό τόσο ως προς τους κανόνες διεξαγωγής του παιγνίου όσο πολύ περισσότερο για τους όρους βάσει των οποίων θα δίνονταν οι άδειες για τη λειτουργία των Gaming Hall. Έβαζε αυστηρούς περιορισμούς και ανέτρεπε το πλαίσιο που είχε διαμορφωθεί επί κυβέρνησης Σαμαρά. Οι στόχοι ήταν να προστατευτούν, όσο είναι δυνατόν, οι παίκτες από τον εθισμό στον τζόγο, να αποτραπεί το ξέπλυμα χρήματος, να μη μετατραπούν γενικώς οι γειτονιές σε… μικρές Αβάνες της εποχής Μπατίστα.
Συγκεκριμένα, ο κανονισμός Στεργιώτη έθετε πολύ χαμηλό όριο για τις ημερήσιες απώλειες (80 ευρώ) κάθε παίκτη, έτσι ώστε να αποκλείεται το οικονομικό μάδημα με συνοπτικές διαδικασίες. Απαγορευόταν σε κάποιον να παίζει στα VLTs για περισσότερες από 10 ώρες την εβδομάδα. Μειώνονταν οι ώρες λειτουργίας των καταστημάτων από τις 10 π.μ. ως τις 12 τα μεσάνυχτα τις καθημερινές και τις Κυριακές, αντί για 9 π.μ. με 2 π.μ. που προέβλεπε ο προηγούμενος κανονισμός, και από τις 10 π.μ. ως τις 2 π.μ. τις Παρασκευές, τα Σάββατα και τις επίσημες αργίες, αντί για 9 π.μ. με 4 π.μ. που είχε προβλεφθεί από το προηγούμενο κανονιστικό πλαίσιο. Προέβλεπε την υποχρεωτική αναγραφή του ΑΦΜ στην κάρτα παίκτη, που ήταν αναγκαία για να παίξει κάποιος. Ο ΟΠΑΠ ισχυριζόταν ότι η αναγραφή του ΑΦΜ στην κάρτα παίκτη καθιστά το παιχνίδι «λιγότερο ελκυστικό και θα αποτρέπει τους παίκτες να συμμετέχουν». Δηλαδή, ήθελε ο παίκτης να δρα ασύδοτα, να μην ελέγχεται από το ελληνικό δημόσιο για «πόθεν έσχες», να μη χρειάζεται να δικαιολογήσει την προέλευση των χρημάτων και –γιατί όχι;– απλώς να ξεπλένει μαύρο χρήμα.
Η δημοσιοποίηση του κανονισμού σήμανε την έναρξη ενός πολέμου από τη μεριά των μετόχων του ΟΠΑΠ στην ΕΕΕΠ και προσωπικά στον Στεργιώτη. Ανακοινώνουν ότι αναστέλλεται η εγκατάσταση των VLTs καθώς «ως αποτέλεσμα της εισαγωγής νέου Κανονισμού Διεξαγωγής Τυχερών Παιγνίων μέσω Παιγνιομηχανημάτων από την Επιτροπή Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων (ΕΕΕΠ), μεταβάλλονται ριζικά οι συνθήκες οι οποίες οδηγούν στην εκ των πραγμάτων αναστολή της επιχειρηματικής δραστηριότητας των παιγνιομηχανημάτων της ΟΠΑΠ Α.Ε». Επιπλέον, κατηγόρησαν τη Ρυθμιστική Αρχή ότι «αποφάσισε μέτρα που οδηγούν σε απώλεια φορολογικών εσόδων της τάξης των 300 εκατ. ευρώ, τα οποία η κυβέρνηση είχε προϋπολογίσει με τους θεσμούς στα πρόσφατα μέτρα που συμφωνήθηκαν». Νοιαζόταν δηλαδή για την υλοποίηση του μνημονίου, αλλά και την αντιμετώπιση της ανεργίας, αφού εκτιμούσε ότι με την «αναστολή της επένδυσης από την ΟΠΑΠ χάνονται 10.000 νέες θέσεις εργασίας (σε κατασκευές, δημιουργία νέων χώρων κ.λπ.)». Παράλληλα, κατευθυνόμενα δημοσιεύματα, κυρίως σε ιστοσελίδες, εμφάνιζαν τον Στεργιώτη ως άνθρωπο των ιδιοκτητών καζίνο και ανταγωνιστών του ΟΠΑΠ. Σήμα κατατεθέν των δημοσιευμάτων, η αναφορά σε μαύρη τρύπα 226,8 εκατ. ευρώ στα κρατικά ταμεία, επειδή δεν θα λειτουργούσαν τα VLTs. Στην ουσία, δηλαδή, εξελισσόταν ένας ανοιχτός πολιτικός εκβιασμός προς την κυβέρνηση που είχε συνομολογήσει στο μνημόνιο αυξημένα έσοδα από τα VLTs.
Στις 26 Νοεμβρίου 2015, ο ΟΠΑΠ προσφεύγει στο Δικαστήριο Διεθνούς Διαιτησίας του Λονδίνου εναντίον του ελληνικού δημοσίου. Στο αίτημά τους τα αφεντικά του ΟΠΑΠ εξαπολύουν μύδρους κατά των αποφάσεων της ΕΕΕΠ για το κανονιστικό πλαίσιο λειτουργίας των VLTs και ζητούν το αστρονομικό ποσό του 1 δισ. ευρώ, επικαλούμενοι τις ζημιές που έχει υποστεί η εταιρεία, όταν για τη συγκεκριμένη επένδυση, την οποία ανακοίνωσαν ότι δεν προχωρούν, οι νέοι ιδιοκτήτες δεν έβαλαν ούτε ευρώ από την τσέπη τους, αφού τα 560 εκατ. για την απόκτηση της άδειας για τα VLTs τα είχε καταβάλει ο ΟΠΑΠ όταν ήταν ακόμη υπό δημόσιο έλεγχο. Παράλληλα, οι μεγαλομέτοχοι του ΟΠΑΠ παλεύουν ενάντια στο νέο τέλος ανά στήλη που προσπάθησε να θεσπίσει η κυβέρνηση σε αντικατάσταση της επιβολής υψηλού ΦΠΑ στην ιδιωτική εκπαίδευση.1
Ο φύλακας άγγελος Πάνος Καμμένος
Στο μεταξύ οι μέτοχοι του ΟΠΑΠ απέκτησαν πρόσβαση στη νέα κυβέρνηση όχι μόνο μέσω του Αλέκου Φλαμπουράρη, που άλλωστε έχει φωτογραφηθεί να παρακολουθεί αγώνες της ΑΕΚ δίπλα στον Δημήτρη Μελισσανίδη, αλλά και μέσω του Πάνου Καμμένου, του κατεξοχήν υπουργού-φύλακα αγγέλου των συμφερόντων Μελισσανίδη. Σταδιακά η κυβέρνηση Τσίπρα ξέχασε τις καταγγελίες που έκανε παλαιότερα για «το σκάνδαλο της ιδιωτικοποίησης του ΟΠΑΠ». Σε πρώτη φάση, εξασφάλισαν ότι καταργήθηκε η επιβολή τέλους ανά στήλη. Λίγους μήνες αργότερα η προσέγγιση του ΟΠΑΠ με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ αποκτά ακόμα πιο στέρεες βάσεις. Στις 19 Ιουνίου 2016 ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος προχωρά στην καρατόμηση του Αντώνη Στεργιώτη από τη θέση του προέδρου της ΕΕΕΠ. Στις 28 Ιουνίου 2016 σε συνεδρίαση της Επιτροπής Θεσμών της Βουλής εγκρίνεται κατά πλειοψηφία η πρόταση του υπουργού Οικονομικών για τον διορισμό του Ευάγγελου Καραγρηγορίου στη θέση του προέδρου της ΕΕΕΠ.
Στις 25 Οκτωβρίου 2016 το διοικητικό συμβούλιο της ΕΕΕΠ ψηφίζει νέο Κανονισμό Διεξαγωγής Τυχερών Παιγνίων μέσω Παιγνιομηχανημάτων VLTs. Η αλλαγή του πλαισίου πέρασε με ψήφους 8-1, παρότι στην Επιτροπή συμμετέχουν 7 από τα 9 μέλη, τα οποία ήταν στη σύνθεσή της και όταν είχε ψηφίσει τον Ιούνιο του 2015 τον προηγούμενο κανονισμό τον οποίο είχε… αποκηρύξει ο ΟΠΑΠ. Λίγες ημέρες αργότερα, την Τρίτη 1 Νοεμβρίου, ο κανονισμός γίνεται νόμος του κράτους μετά τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ Β΄ 3528).
Ο νέος κανονισμός ανατρέπει πλήρως το προηγούμενο καθεστώς που είχε θεσπίσει η ΕΕΕΠ επί προεδρίας Στεργιώτη και έρχεται να μετατρέψει τη χώρα σε ένα απέραντο καζίνο. Με την μπαγκέτα στα χέρια του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Γ. Δραγασάκη, κατεξοχήν εκφραστή της θέσης «πολιτική γραμμή του ΣΥΡΙΖΑ είναι ό,τι συμφέρει τους επενδυτές», οι απαιτήσεις της ΟΠΑΠ ΑΕ ικανοποιούνται μετά από διαδοχικές συναντήσεις των ιδιοκτητών της με το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, στις οποίες συμμετέχει εκπροσωπώντας το Μαξίμου, άλλοτε ο Φλαμπουράρης και άλλοτε ο Δραγασάκης.
Η ΟΠΑΠ ΑΕ πανηγυρίζει: «Λαμβάνοντας υπόψη ότι ο νέος εγκεκριμένος κανονισμός είναι από τους αυστηρότερους διεθνώς η απόφαση της ΕΕΕΠ θα επιτρέψει τη νόμιμη ανάπτυξη των VLTs και η πλήρως ρυθμιζόμενη λειτουργία τους μπορεί να δημιουργήσει ένα νέο τοπίο στην αγορά των τυχερών παιγνίων στην Ελλάδα. Αυτή θα είναι επωφελής για την ευρύτερη οικονομία και θα συμβάλλει στην πάταξη της παράνομης δραστηριότητας, δημιουργώντας σημαντικά οικονομικά και κοινωνικά οφέλη για τη χώρα. Έχοντας παραμείνει απολύτως προσηλωμένος στο έργο των VLTs, ο ΟΠΑΠ εισέρχεται πλέον στη φάση υλοποίησης αυτής της επένδυσης και εργάζεται εντατικά για την πλήρη ανάπτυξη των VLTs, που αποτελεί εταιρική προτεραιότητα για το έτος 2017».
Στην πραγματικότητα μόνο αυστηρός δεν ήταν ο νέος κανονισμός της ΕΕΕΠ αφού επήλθε πλήρης άρση όλων των αυστηρών προβλέψεων του κανονισμού Στεργιώτη. Απελευθερώθηκε πλήρως το παικτικό όριο. Ο παίκτης μπορεί να παίξει όσα θέλει και όποτε θέλει. Το ωράριο λειτουργίας των καταστημάτων διευρύνθηκε. Αφαιρέθηκε ο όρος που απαγόρευε τα καταστήματα να έχουν απόσταση μικρότερη των 200 μέτρων μεταξύ τους, δίνοντας ουσιαστικά το δικαίωμα σε ΟΠΑΠ και ιδιώτες που θα μπουν στον χώρο των VLTs να στήσουν το ένα Gaming Hall δίπλα στο άλλο, μετατρέποντας ολόκληρες γειτονιές σε μικρές «φρουτοπίες». Και το σημαντικότερο, κατάργησε τον όρο για την υποχρεωτική αναγραφή του ΑΦΜ των παικτών πάνω στις κάρτες που θα χρησιμοποιούν για να παίζουν στις παιχνιδομηχανές. Με αυτό τον τρόπο ο νέος κανονισμός ακυρώνει όλους τους φραγμούς που είχαν τεθεί είτε στον εθισμό στον τζόγο είτε στο ξέπλυμα μαύρου χρήματος.
Ενδεικτικό της βιασύνης με την οποία η κυβέρνηση και η ΕΕΕΠ έσπευσαν να ικανοποιήσουν όλες τις απαιτήσεις των μετόχων του ΟΠΑΠ το γεγονός ότι ο συγκεκριμένος κανονισμός συναντά αντιρρήσεις από την ίδια την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Με επιστολή που εστάλη στις 21/12/16 στη γενική γραμματέα Οικονομικής Πολιτικής Ελένη Παπαδοπούλου, η ΕΕ ζητά από την κυβέρνηση να δώσει πληροφορίες για τα online παιχνίδια, να αναθεωρήσει τον κανονισμό λειτουργίας των VLTs που υιοθετήθηκε στις 25/10/16 και «σε κάθε περίπτωση να απόσχει από την εφαρμογή του». Η ΕΕΕΠ θα απαντήσει με ανακοίνωσή της ότι ο κανονισμός είναι από τους αυστηρότερους στην Ευρώπη, παραβλέποντας βέβαια ότι στην πραγματικότητα είναι λιγότερο αυστηρός όχι μόνο από τον κανονισμό Στεργιώτη, αλλά ακόμη και από τον αρχικό κανονισμό που είχε επεξεργαστεί η ίδια η Επιτροπή το 2014.
Οι θιασώτες της νομιμότητας και η πραγματικότητα
Ας δούμε όμως την επιχειρηματολογία όσων υπερθεματίζουν για το γιγαντιαίο πρόγραμμα «ηλεκτρονικού τζόγου» του ΟΠΑΠ. Μεγάλη μερίδα των ΜΜΕ και των αναλυτών τους υποστηρίζουν ότι αυτή τη στιγμή στην ελληνική επικράτεια υπάρχουν 110.00-120.000 παράνομα VLTs, των οποίων ο συνολικός τζίρος υπολογίζεται περίπου σε 1 δισ. ευρώ! Τα στοιχεία που επικαλούνται και αναπαράγουν οι δημοσιογράφοι δεν προκύπτουν από καμία επίσημη πηγή, αλλά από έρευνες που κάνουν στατιστική προβολή δεδομένων. Η μία ήταν πανελλαδική έρευνα της εταιρείας ALCO για λογαριασμό της ΟΠΑΠ ΑΕ, που διεξήχθη τον Ιούλιο του 2010 σε αντιπροσωπευτικό δείγμα 1.600 ατόμων μέσω τηλεφωνικών συνεντεύξεων, όπου εκτιμήθηκε ότι σχεδόν οι μισοί παίκτες της ΟΠΑΠ καταφεύγουν σε παράνομα παίγνια μέσω Διαδικτύου ή παιγνιομηχανημάτων. Σε αυτή την έρευνα εκτιμήθηκε ότι ο ετήσιος τζίρος των παράνομων διαδικτυακών τυχερών παιχνιδιών μέσω του Διαδικτύου αγγίζει τα 4-4,5 δισ. ευρώ, ενώ αυτών που παίζονται μέσω παιγνιομηχανημάτων το 0,5-1 δισ. ευρώ. Μόνο που αυτό δεν στηριζόταν σε ενδελεχή έρευνα αλλά σε εκτιμήσεις «παραγόντων της αγοράς» που καταγράφηκαν στην έρευνα. Η δεύτερη έρευνα διενεργήθηκε για λογαριασμό του e-gambling, το 2011, από το Εργαστήριο Ηλεκτρονικού Επιχειρείν (ELTRUN) του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Σε αυτήν εκτιμήθηκε ότι περίπου 400.000 Έλληνες είχαν εμπλακεί με τον ηλεκτρονικό τζόγο (+25% έναντι του 2010), από τους οποίους οι 100.000 σε τακτική βάση. Σύμφωνα με την έρευνα, ο τυπικός online παίκτης χρησιμοποιεί το Ίντερνετ 23,3 ώρες την εβδομάδα, είναι προχωρημένος online καταναλωτής, αφού πραγματοποιεί ηλεκτρονικές αγορές με ετήσια δαπάνη 1.450 ευρώ. Η τρίτη έρευνα είχε τίτλο “Transition of Unregulated VLT Gaming into Tax-Generating Business & Socially Responsible Entertainment” και διενεργήθηκε το 2014 από το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών για λογαριασμό της ΟΠΑΠ Α.Ε. Με βάση την έρευνα εκτιμήθηκε ότι λειτουργούν περίπου 65.000 παιχνιδομηχανήματα παρανόμως, που επιφέρουν Ακαθάριστα Έσοδα (GGR) της τάξης του 1,3 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση στα πρόσωπα που τα διεξάγουν. Είναι σαφές ότι κυρίως έχουμε να κάνουμε με έρευνες που δίνουν εκτιμήσεις, αλλά δεν αποτελούν βέβαιη μέτρηση.
Αντίθετα, τα στοιχεία από την Ελληνική Αστυνομία πάνω σε συλλήψεις για παράνομο τζόγο δείχνουν φθίνουσα πορεία. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι κατά το έτος 2015 εντοπίστηκαν 480 παραβάσεις, συνελήφθησαν 1.513 άτομα και κατασχέθηκαν μόλις 160.085,36 ευρώ.
Για να καταλάβουμε τα μεγέθη, για να αναπτυχθούν σε όλη τη χώρα τα 35.000 μηχανήματα του ΟΠΑΠ, υπολογίζεται ότι θα χρειαστούν περίπου 1.600 καταστήματα, πέρα από τα 4.500 πρακτορεία του ΟΠΑΠ. Σήμερα στη χώρα υπάρχουν παράνομα καζίνο, παράνομα καταστήματα με «φρουτάκια», χαρτοπαικτικές λέσχες χωρίς άδειες, μη νόμιμες ιστοσελίδες τζόγου. Ο συνολικός τζίρος αυτής της αγοράς, κατά προσέγγιση, αφού κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει το πραγματικό ύψος του, αγγίζει, σύμφωνα με τον πρώην υπουργό Οικονομικών Γ. Βαρουφάκη που παρουσίασε στοιχεία μέσα στη Βουλή, τα 3 δισ. ευρώ. Στη βάση αυτή είναι σχεδόν αδύνατον να ισχυρίζεται κάποιος ότι από αυτά το 1 δισ. ευρώ ή το 0,6% του ΑΕΠ της χώρας παίζεται στα παράνομα «φρουτάκια», χωρίς μάλιστα να παρουσιάζει τις πηγές των στοιχείων του.
Ακόμη και αν υποθέσουμε όμως ότι πράγματι διακινείται 1 δισ. ευρώ με αυτόν τον τρόπο, τότε αυτόματα γεννιούνται άλλα ερωτήματα. Υπάρχουν 120.000 παιγνιομηχανήματα στη χώρα και χιλιάδες χώροι που τα φιλοξενούν χωρίς άδεια και η Ελληνική Αστυνομία δεν έχει καταφέρει να τις εντοπίσει όλα αυτά τα χρόνια; Εκτός αν οι αρθογράφοι που παρουσιάζουν στοιχεία για κάποιες εκατοντάδες συλλήψεις που σχετίζονται με τον παράνομο τζόγο θέλουν να μας πείσουν ότι το δίκτυο είναι τόσο ισχυρό που δεν εξαρθρώνεται με τίποτα. Επιπλέον, στην εποχή των capital controls υπάρχουν άνθρωποι που μπορούν να βρίσκουν σε μετρητά 1 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση; Μάλλον αφύσικα φαίνονται τα στοιχεία και η προβολή τους.
Εκτός αν, εντελώς τυχαία, η επίκληση του τζίρου του 1 δισ. ευρώ, γίνεται επειδή ακριβώς αυτό το ποσό επιθυμεί να εισπράξει ο ΟΠΑΠ από τη λειτουργία των 35.000 VLTs στη χώρα. Ουσιαστικά, η προπαγανδιστική γραμμή που δίνεται στα ΜΜΕ στοχεύει στη χειραγώγηση της κοινής γνώμης, στο να αποδεχτούν όλοι ότι αφού υπάρχουν που υπάρχουν τα χιλιάδες «φρουτάδικα», τουλάχιστον να τα νομιμοποιήσουμε, να βγάλει και το κράτος 300 εκατ. ευρώ από τη φορολογία τους, με 30% επί του τζίρου. Κοινώς, ο τζίρος του 1 δισ. ευρώ είναι εικόνα από το μέλλον.
Η «μπίζνα» σιγά-σιγά παίρνει εμπρός
Όπως αποκάλυψε η εφημερίδα Παραπολιτικά, ο ΟΠΑΠ έχει εγκαταστήσει τα πρώτα πιλοτικά καταστήματα Play στην Αθήνα (σε Χαλάνδρι, Κορυδαλλό, Αχαρνές και Γουδί) και έχει ήδη τοποθετήσει μέσα σε αυτά 100 παιγνιομηχανήματα. Τα καταστήματα δεν λειτουργούν, αλλά αποτελούν το πρώτο βήμα των μετόχων της εταιρείας προκειμένου να αναπτύξουν το πλάνο τους, ώστε μέσα στους πρώτους μήνες του 2017 να λειτουργήσουν 90 Gaming Hall με τη διακριτική επωνυμία «Play». Παράλληλα, όπως μας ανέφεραν έγκυρες πηγές, στις κεντρικές αποθήκες του ΟΠΑΠ βρίσκονται ήδη 9.000 παιγνιομηχανήματα, αφού, πέρα από τα καταστημάτα «Play», «κουλοχέρηδες» θα μπουν και σε πρακτορεία του Οργανισμού.
Οι ίδιοι άνθρωποι –μέτοχοι του ΟΠΑΠ– που είχαν στήσει το σχέδιο «Σύννεφο» με συνεργάτες ανθρώπους της νύχτας και του παράνομου τζόγου σήμερα εμφανίζονται ως εκφραστές της «κάθαρσης». Διαφημίζουν ότι θα δίνουν και μεγάλους φόρους στο κράτος και ότι θα δημιουργήσουν 10.000 θέσεις εργασίας. Σύμφωνα με έγκυρες πηγές, το τελικό σχέδιο του ΟΠΑΠ για τα 16.500 μηχανήματα είναι να δημιουργηθούν 660 Gaming Hall σε όλη τη χώρα. Από αυτά, περίπου 250 στην Αττική, 154 στη Μακεδονία, 97 στη Στερεά και 63 σε Δυτική Ελλάδα και Ήπειρο. Επίσης, 350 από τα περίπου 4.500 υφιστάμενα πρακτορεία του ΟΠΑΠ θα βάλουν και «φρουτάκια». Πληροφορίες θέλουν μεγαλοπράκτορες να ετοιμάζουν ήδη καταστήματα για τη φιλοξενία των VLTs. Παράλληλα, οι μέτοχοι του ΟΠΑΠ θα εκκινήσουν τις διαδικασίες για τα υπόλοιπα 18.500 VLTs, τη λειτουργία των οποίων θα αναλάβουν, σύμφωνα με το νέο σχέδιο του μετόχων, μέσω διεθνούς διαγωνισμού, 4 έως 10 παραχωρησιούχοι. Πηγές λένε ότι ήδη έχουν ξεκινήσει οι διαδικασίες για τη δημοσίευση της διαδικασίας εκδήλωσης ενδιαφέροντος.
Στην παρούσα φάση δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε αν ο ΟΠΑΠ θα προχωρήσει το εγχείρημα με τις δικές του δυνάμεις, αν θα εκπονήσει εκ νέου ένα σχέδιο Cloud αναζητώντας συνεργάτες που αναπτύσσουν επιχειρηματική δραστηριότητα τη νύχτα, ή αν θα στραφεί σε άλλη κατεύθυνση.
Σε κάθε περίπτωση, τα ερωτήματα παραμένουν: Θα τηρηθούν οι πολεοδομικοί κανόνες για τη λειτουργία των καταστημάτων; Πώς θα δοθούν μαζικά τόσες άδειες και ποιος θα αναλάβει να τις χορηγήσει; Θα επιτρέψουν, περιφερειάρχες και δήμαρχοι, τα κέντρα των πόλεων να μετατραπούν σε μικρά καζίνο, αδιαφορώντας για τις επιπτώσεις που θα έχει μια τέτοια εξέλιξη στις τοπικές κοινωνίες;
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: EUROKINISSI / ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΝΤΑΡΙΝΗΣΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: EUROKINISSI / ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΝΤΑΡΙΝΗΣ
Το δίκτυο του ΟΠΑΠ, βέβαια, θα είναι η αρχή. Κατά πολλούς, το συγκεκριμένο σχέδιο θα αποτελέσει το εφαλτήριο για να σταθούν δίπλα στον ΟΠΑΠ επιχειρηματικά σχήματα, που σταδιακά θα ελέγξουν απόλυτα την αγορά σε συνεργασία με τους μετόχους του, εξοστρακίζοντας ακόμα και τους ίδιους τους πράκτορες του ΟΠΑΠ. Η πιάτσα ήδη βοά για την απόπειρα προσέγγισης Μελισσανίδη στον Ιβάν Σαββίδη, προκειμένου ο ρώσος επιχειρηματίας και πρόεδρος του ΠΑΟΚ να εμπλακεί με τον εγχώριο τζόγο. Μια άδεια για μερικές χιλιάδες «φρουτάκια» από τα 18.500 που θα μοιράσει ο ΟΠΑΠ θεωρείται δεδομένο ότι θα καταλήξει στα χέρια του σε περίπτωση που αποφασίσει να ασχοληθεί με την επένδυση. Εξάλλου, άνθρωποι της αγοράς υποστηρίζουν ότι ο Μελισσανίδης μεθοδεύει την αποπομπή των Τσέχων και την είσοδο Σαββίδη στον ΟΠΑΠ.
Το σχέδιο «φρουτάκια σε κάθε γειτονιά» των μετόχων του ΟΠΑΠ είναι σίγουρο ότι θα αυξήσει την κερδοφορία των μετόχων του, αλλά και των ισχυρών επιχειρηματικών ομίλων που θα εμπλακούν στο παιχνίδι. Όμως, πέρα από την κοινωνία που θα έρθει αντιμέτωπη με τη μάστιγα του πιο σκληρού τζόγου, ζημιωμένοι φαίνεται ότι θα βγουν και οι 4.500 πράκτορες του ΟΠΑΠ.
Ο κύριος όγκος του τζίρου από τα «φρουτάκια» θα προκύψει σε βάρος άλλων παιχνιδιών του ΟΠΑΠ. Το 2015, 51,9% των εσόδων της ΟΠΑΠ ΑΕ προερχόταν από το Κίνο, 37,03% από το Πάμε Στοίχημα και τα υπόλοιπο από τα άλλα παιχνίδια. Το Κίνο αποτελεί τον βασικό αιμοδότη των πρακτορείων, αφού το Στοίχημα έχει υποχωρήσει εξαιτίας και των διαδικτυακών σελίδων που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα. Όμως, όπως μας ανέφεραν ειδικοί του χώρου: «Η τεχνολογία του Κίνο (rng, γεννήτρια τυχερών αριθμών) είναι ακριβώς η ίδια τεχνολογία με τα VLTs και έχει και την ίδια φιλοσοφία». Επιπλέον, τα «φρουτάκια» σε σχέση με το Κίνο είναι ακόμα πιο εθιστικά, αφού ο παίκτης έρχεται σε άμεση επαφή με το παιχνίδι (πατάει το κουμπί ή τραβάει τον μοχλό), γίνεται ένα με το μηχάνημα. Επομένως, μεγάλο μέρος των παικτών και άρα και του τζίρου θα απορροφηθεί από τα «φρουτάκια».
Την Τετάρτη 11/1/2017 το διοικητικό συμβούλιο του συνδικαλιστικού φορέα των Πρακτόρων (ΠΟΕΠΠΠ) επισκέφθηκε τα γραφεία της ΟΠΑΠ ΑΕ, μετά από πρόσκληση της διοίκησης της εταιρείας, όπου, παρόντος του διευθύνοντος συμβούλου Ντέιμιεν Κόουπ, ανακοινώθηκε στα μέλη της ΠΟΕΠΠΠ, όπως τα ίδια αναφέρουν σε ανακοίνωσή τους, ότι υπάρχει: «Απόφαση της ΟΠΑΠ ΑΕ για αλλαγή τρόπου υπολογισμού της προμήθειας των παιχνιδιών που παίζονται στα πρακτορεία μας, κάτι που θα επιφέρει σημαντική μείωσή της, καθώς και η απόφασή της για κατάργηση της υφιστάμενης σύμβασης πρακτόρευσης και αντικατάστασής της με νέα».
Ήδη δηλαδή οι μέτοχοι του ΟΠΑΠ απαιτούν από τους πράκτορες μείωση της προμήθειας αλλά και αλλαγή στην εκχώρηση της άδειας, ώστε, σύμφωνα με πληροφορίες, να μπορούν να την αφαιρούν με πιο εύκολο τρόπο.
«Φρουτάκια» δεν θα έχουν μόνο τα πρακτορεία του ΟΠΑΠ, αλλά και ιδιώτες, οι οποίοι μάλιστα θα τα τοποθετούν σε μεγάλες αίθουσες, κρυμμένες πλήρως από τα μάτια των περαστικών, εξασφαλίζοντας στον παίκτη προστασία από τα αδιάκριτα βλέμματα και τον «κοινωνικό στιγματισμό»… Άραγε πόσοι πράκτορες μπορούν να ανταγωνιστούν αυτούς τους ιδιώτες ή τους μεγαλοπράκτορες του ΟΠΑΠ που έχουν πολλές άδειες πρακτορείων και θα επεκταθούν και στα «φρουτάκια»; Όταν τα μαγαζιά θα είναι το ένα δίπλα στο άλλο (με την κατάργηση της απόστασης των 200 μέτρων) και θα δημιουργούνται μικρά καζίνο στα κέντρα των πόλεων, πόσο θα αντέξει το συνοικιακό πρακτορείο;
Ήδη σε διάφορες γειτονιές και επαρχιακές πόλεις, ξενοίκιαστα μαγαζιά είναι στο στόχαστρο. Μεγάλα Gaming Hall και μικρότερα καταστήματα, συχνά σε συνδυασμό με λειτουργία μπαρ ή καφετέριας προετοιμάζονται. Πλατείες ή δρόμοι θα μετατραπούν σε ζώνες τζόγου. Μια χώρα χωρίς μέλλον θα σπρώχνει τους ανθρώπους της στον τζόγο και θα βαφτίζει «ανάπτυξη» και «δημιουργία θέσεων εργασίας» την καζινοποίηση.
Τον Απρίλιο του 2011 ο Αλέξης Τσίπρας κατήγγειλε: «Μέσα σε συνθήκες πρωτοφανούς οικονομικής κρίσης και παρά τις έντονες αντιδράσεις, τόσο των βουλευτών όσο και της ελληνικής κοινωνίας, η κυβέρνηση ετοιμάζεται να επαναφέρει το νομοσχέδιο για τα “φρουτάκια”. Θα μετατρέψουν τη χώρα σε ένα απέραντο καζίνο με πρόσχημα ότι θα υπάρχουν κάποια φορολογικά έσοδα, αλλά τα μόνα έσοδα που θα αυξηθούν στην πραγματικότητα θα είναι των γνωστών αγνώστων μεγαλοεπιχειρηματιών».
Δάσκαλε που δίδασκες και νόμο δεν εκράτεις…
Λευτέρης Χαραλαμπόπουλος
https://report.com.gr/2017/03/09/%CE%B7-%CF%86%CF%81%CE%BF%CF%85%CF%84%CE%BF%CF%80%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%BF%CF%80%CE%B1%CF%80-%CE%AE-%CF%80%CF%8E%CF%82-%CE%BD%CE%B1-%CE%BA%CE%AC%CE%BD%CE%B5%CF%84%CE%B5-%CF%84/
ΠΡΕΖΑ TV
23-3-2017
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου