Τετάρτη, Αυγούστου 12, 2015

ΑΝΟΙΓΕΙ «ΚΕΡΚΟΠΟΡΤΑ» ΓΙΑ ΧΩΜΑΤΕΡΗ ΠΥΡΗΝΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ;

Τι σχέση έχει το υπουργείο Πολιτισμού με τα ραδιενεργά απόβλητα; Αυτή είναι η πρώτη απορία όσων -ομολογουμένως όχι τόσο πολλών- αντιλήφθηκαν το σχέδιο προεδρικού διατάγματος για τη διαχείριση των ΑΚΡΑ (Αναλωθέντα Καύσιμα και Ραδιενεργά Απόβλητα), που αναρτήθηκε για διαβούλευση στην ιστοσελίδα του υπουργείου στα τέλη Ιουλίου.

Αυτή όμως είναι μια απορία που λύνεται σχετικά εύκολα: Εισηγήτρια του σχεδίου είναι η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας, ρυθμιστική αρχή που υπάγεται στην αρμοδιότητα του υφυπουργού Ερευνας και Τεχνολογίας του ΥΠΠΟ, Κώστα Φωτάκη.

Η Ελλάδα είναι υποχρεωμένη από την ευρωπαϊκή νομοθεσία, όπως κάθε κράτος-μέλος της Ε.Ε., να αναλάβει τη διαχείριση των ΑΚΡΑ που παράγει εντός της επικράτειάς της, ώστε να αποφεύγεται το φαινόμενο να μετατρέπονται τρίτες χώρες σε χωματερές ραδιενεργών αποβλήτων -όπως είναι η παράνομη «συνήθης πρακτική» διεθνώς.


Αρα για κάποιον καλοπροαίρετο, το σχετικό προεδρικό διάταγμα δεν είναι παρά ενσωμάτωση κοινοτικής οδηγίας, ώστε να μπει επιτέλους τάξη στον τρόπο διαχείρισης των λίγων, αλλά υπαρκτών ραδιενεργών αποβλήτων της Ελλάδας.

Η Ελλάδα δεν έχει πυρηνικά εργοστάσια, ώστε να αποκτήσει χωματερές πυρηνικών αποβλήτων, και επιπλέον στο άρθρο 12 του Π.Δ. απαγορεύεται ρητά η εισαγωγή των αναλωθέντων καυσίμων, όπως αποκαλούνται στην επιστημονική ορολογία τα πυρηνικά απόβλητα.

Ουδείς λόγος ανησυχίας, λοιπόν;

Οχι ακριβώς, καθώς οι λέξεις «ραδιενεργά απόβλητα» δύσκολα προφέρονται, χωρίς να προξενήσουν δυσάρεστους συνειρμούς, πόσω μάλλον σε μια χώρα που δυσκολεύεται να διαχειριστεί τα συμβατικά σκουπίδια.

Γκρίζες ζώνες

Δικαιολογημένες και ορθολογικές ή μη, οι αντιδράσεις ήταν αναμενόμενες, όμως δεν είναι τόσο το θυμικό και η καχυποψία που προξένησαν την ανησυχία των πολιτών, όπως αποτυπώνεται με αρνητικά σχόλια στην ιστοσελίδα της διαβούλευσης, όσο κάποια άρθρα και διατυπώσεις στο ίδιο το νομοθέτημα, που ως Π.Δ. δεν θα ψηφιστεί από την ελληνική Βουλή.

Οι αντιδράσεις ξεκίνησαν με αφορμή το άρθρο 22 που προβλέπει ότι στους δήμους της περιοχής που θα δημιουργηθεί εγκατάσταση διάθεσης ραδιενεργών αποβλήτων θα παρέχονται αντισταθμιστικά οφέλη με «κοινωνικό, οικονομικό, αναπτυξιακό, περιβαλλοντικό, πολιτιστικό ή άλλο χαρακτήρα, ανάλογα με τις ανάγκες της περιοχής».

Αυτό το άρθρο, σε συνδυασμό με τη δυνατότητα σύναψης διακρατικών συμφωνιών για εισαγωγή ραδιενεργών αποβλήτων, όχι για διάθεση (δηλαδή εναπόθεση, θάψιμο), αλλά για επεξεργασία και επανεξαγωγή, που σαφώς προβλέπεται στο άρθρο 12, πυροδότησε ανησυχίες και διαμαρτυρίες.

Η πρώτη επίσημη αντίδραση προήλθε από την πρόεδρο της Πανελλήνιας Ιατρικής Εταιρείας για την Προστασία του Περιβάλλοντος και Κατά της Πυρηνικής και Βιοχημικής Απειλής, γιατρό Μαρία Αρβανίτη-Σωτηροπούλου, με επιστολή της προς τον υπουργό Πολιτισμού Ν. Ξυδάκη.

Η βραβευμένη επιστήμονας, συγγραφέας και ακτιβίστρια κατά των πυρηνικών υπενθυμίζει την τοξικότητα των ραδιενεργών αποβλήτων που παραμένουν επικίνδυνα έως και για ένα εκατομμύριο χρόνια, το υψηλότατο κόστος κατασκευής ειδικών εγκαταστάσεων επεξεργασίας και ταφής και την ανεπάρκειά τους, αφού μολύνουν τον υδροφόρο ορίζοντα, ενώ αναρωτιέται για ποιο λόγο προτείνεται η δημιουργία τέτοιων χώρων στην Ελλάδα, που δεν έχει πυρηνικούς αντιδραστήρες, πλην του «Δημόκριτου», ούτε παράγει μεγάλες ποσότητες ιατρικών ραδιενεργών αποβλήτων.

«Ποια αντισταθμιστικά οφέλη μπορούν να καλύψουν αυτόν τον αιώνια θανάσιμο κίνδυνο για οποιαδήποτε περιοχή της Ελλάδας;», αναρωτιέται η γιατρός, απευθύνοντας έκκληση προς τον υπουργό Πολιτισμού «να ανακαλέσετε άμεσα τη συγκεκριμένη πρόταση, η οποία θα μπορούσε να αποτελέσει κερκόπορτα για τη δημιουργία θανάσιμα επικίνδυνων περιοχών στη χώρα μας για την αποθήκευση ραδιενεργών καταλοίπων της Ε.Ε., όπως ήδη έχουν δημιουργηθεί σε άλλες φτωχές χώρες των Βαλκανίων».

«Ποιος δήμος έχει κατ’ αρχάς την οικονομική δυνατότητα να κατασκευάσει έναν τέτοιο χώρο; Εδώ οι δήμοι δεν μπορούν να διαχειριστούν τα κοινά απορρίμματα», δηλώνει η Μαρία Αρβανίτη-Σωτηροπούλου στην «Εφ.Συν.», εκφράζοντας ανησυχία για την ανάμιξη ιδιωτών στη διαχείριση των ραδιενεργών αποβλήτων.

Βέβαια στο άρθρο 7 του Π.Δ. διευκρινίζεται ότι ο κάτοχος άδειας εγκατάστασης διάθεσης ραδιενεργών αποβλήτων θα ανήκει στον δημόσιο τομέα, δεν διευκρινίζεται ωστόσο αν αυτό ισχύει και για τις άλλες δραστηριότητες διαχείρισης (π.χ. επεξεργασία, μεταφορά, αποθήκευση ώς και 10 χρόνια κ.λπ.).

Επιστολή προς τον αναπλ. υπουργό Περιβάλλοντος Γ. Τσιρώνη έστειλε και ο πρόεδρος της Κεντρικής Ενωσης Δήμων Ελλάδας, Γιώργος Πατούλης, στην οποία διαμαρτύρεται για τον αποκλεισμό της ΚΕΔΕ από την Εθνική Επιτροπή Διαχείρισης Ραδιενεργών Αποβλήτων (ΕΕΔΡΑ) και ζητά διευκρινίσεις για το ζήτημα της εισαγωγής αποβλήτων.

«Αλλη μια φορά η κεντρική εξουσία αποφάσισε χωρίς την Τοπική Αυτοδιοίκηση», τονίζει στην «Εφ.Συν.» και θέτει ζήτημα συμμετοχής των δήμων, ειδικά σε θέματα δημόσιας υγείας και προστασίας του περιβάλλοντος.

Τόνους ανέβασε απ’ την πλευρά του ο αντιπεριφερειάρχης Αχαΐας, Γρηγόρης Αλεξόπουλος, θεωρώντας «απαράδεκτο να προτείνεται εγκατάσταση διάθεσης ραδιενεργών αποβλήτων με δέλεαρ τα “αντισταθμιστικά οφέλη” στους δήμους, σε μια χώρα όπου ακόμα δεν έχει λυθεί το πρόβλημα της διάθεσης των οικιακών αποβλήτων», καλώντας τους δημάρχους σε κοινό μέτωπο, για να μη γίνει καμία τέτοια εγκατάσταση στον Νομό Αχαΐας, ακολουθώντας τη λογική «μακριά από την αυλή μου»...

Σχόλια στη διαβούλευση

Μια γεύση από τον τρόπο που υποδέχτηκαν οι Ελληνες το Π.Δ. παίρνει κάποιος, διαβάζοντας τα σχόλια στον ιστότοπο του υπουργείου Πολιτισμού, που εκφράζουν από απλή ανησυχία μέχρι αγανάκτηση και οργή, ενώ δεν λείπουν ακραίες και συνωμοσιολογικές αντιδράσεις:

►«Εκτός από χώρα-προτεκτοράτο πλέον θα είμαστε και χώρα, όπου θα στέλνουν όλοι τα ραδιενεργά απόβλητά τους. Μπράβο», είναι ένα από τα ειρωνικά σχόλια για το άρθρο 22.

►«Ετών 27, επάγγελμα αγρότης. Θάψτε τα στο χωράφι μου! Θα κάνουμε και μια σύμβαση να σας τροφοδοτώ δωρεάν λαχανικά για πάντα! Ντροπή!», σχολιάζει άλλος.

►Ενας τρίτος προτείνει «να ξεκινήσουν οι πρότυπες εγκαταστάσεις εναπόθεσης ραδιενεργών αποβλήτων στους δήμους που ανέκαθεν υποστήριζαν την ευρωπαϊκή ιδέα, Βάρκιζα, Βουλιαγμένη, Εκάλη, Κηφισιά και το Κολωνάκι που περήφανα πρωτοστάτησαν στον αγώνα του “ναι” και της υπέροχης ευρωπαϊκής ενοποίησης».

►Λίγοι είναι οι σχολιαστές που συνιστούν ψυχραιμία, ενώ στη διαβούλευση παρενέβη ο πρόεδρος της ΕΕΑΕ και εισηγητής του Π.Δ., Χρήστος Χουσιάδας, καθησυχάζοντας ότι δεν υπάρχει περίπτωση εισαγωγής πυρηνικών ή ραδιενεργών αποβλήτων για διάθεση. Το ίδιο διευκρίνισε μετά το πέρας της διαβούλευσης ο Κ. Φωτάκης, τονίζοντας ότι αφορά «το ευαίσθητο για την κοινή γνώμη θέμα της ασφαλούς διαχείρισης των ραδιενεργών καταλοίπων που παράγονται αποκλειστικά εντός της χώρας», προτιμώντας την ουδέτερη λέξη «κατάλοιπα», αντί για το ανησυχητικό «απόβλητα», όπως πρότειναν επιστημονικοί υπεύθυνοι του «Δημόκριτου»...

Δρ Χρήστος Χουσιάδας, πρόεδρος Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας

«Κανένας λόγος ανησυχίας»
«Δεν υπάρχει κανένας λόγος ανησυχίας», τονίζει στην «Εφ.Συν.» ο πρόεδρος της ΕΕΑΕ και εισηγητής του προεδρικού διατάγματος Χρήστος Χουσιάδας, διευκρινίζοντας ότι τα ραδιενεργά απόβλητα πρέπει να διαχωριστούν απολύτως από τα πυρηνικά απόβλητα.

«Ανήκουν στην ίδια εννοιολογική κατηγορία, αλλά είναι δύο παράλληλα σύμπαντα. Η διαχείριση των πυρηνικών αποβλήτων είναι ένα ακανθώδες πρόβλημα και προκαλεί μεγάλες αντιδράσεις, ενστάσεις και πάθη παγκοσμίως, και δικαιολογημένα. Αυτό όμως δεν μας απασχολεί στην Ελλάδα. Ρητά στην παράγραφο 1 του άρθρου 12 του Π.Δ. απαγορεύεται η εισαγωγή αναλωθέντων καυσίμων (πυρηνικά απόβλητα). Αρα όσα γράφονται για πυρηνικά εργοστάσια είναι εκτός θέματος».

Ο Χρ. Χουσιάδας σημειώνει ότι έως τις 23 Αυγούστου, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, πρέπει κάθε χώρα να έχει ολοκληρώσει το δικό της εθνικό πλαίσιο διαχείρισης για τα ΑΚΡΑ, ενώ παραδέχεται ότι υπάρχει έλλειμμα συνεννόησης και εμπιστοσύνης μεταξύ των πολιτών και των Αρχών, που θα κερδηθεί μόνο με διαφάνεια και ενημέρωση.

«Δεν κάνουμε τίποτα πίσω από την πλάτη κανενός. Η χώρα μας είναι μια μικρομεσαία χώρα που έχει λίγα μεν, αλλά υπαρκτά ραδιενεργά απόβλητα και κάτι πρέπει να τα κάνει. Δεν αποκλείουμε να τα εξάγουμε, αλλά δεν μπορείς να βασιστείς εκεί. Χρειάζεται να δημιουργηθεί μια καθωσπρέπει αποθήκευση προσωρινής διαχείρισης και μια άλλη εγκατάσταση για τη διάθεση».

Πόσα ραδιενεργά απόβλητα παράγει η Ελλάδα; Κατ’ αρχάς, εξαιρούνται τα ελάχιστα πυρηνικά απόβλητα από τον αντιδραστήρα του «Δημόκριτου», καθώς εξάγονται στις ΗΠΑ, βάσει διακρατικής συμφωνίας.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΕΕΑΕ, μπορεί να προέρχονται από διαφορετικές πηγές, παλιές λάμπες φθορισμού, αλεξικέραυνα, πυρανιχνευτές, μέχρι βιομηχανικές εφαρμογές, κυρίως της εξορυκτικής βιομηχανίας.

Οσο για τα νοσοκομειακά ραδιενεργά απόβλητα, τα περισσότερα είναι βραχύβια, «φυλάσσονται για λίγες ώρες και εβδομάδες σε εδικούς χώρους και μετά μπορούν να καταλήξουν όπου και τα κοινά απορρίμματα», αν και αυτά χρειάζονται ορθή διαχείριση.

Τι απαντά, τέλος, για το περιβόητο άρθρο 22;

«Στον πολιτισμένο κόσμο ποτέ δεν πληρώνει κάποιος τον άλλο να κάνει μια βρομοδουλειά. Είναι εντελώς ανήθικο και αντιδημοκρατικό. Γι’ αυτό και είναι υποχρεωμένα τα κράτη-μέλη να φροντίζουν τα του οίκου τους και απαγορεύεται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία να εξάγουν ραδιενεργά απόβλητα και πυρηνικά. Εκτός αν υπάρχουν ειδικές διακρατικές συμφωνίες και αυστηρές περιβαλλοντικές προϋποθέσεις. Αυτή είναι και η ελληνική θέση. Τα αντισταθμιστικά οφέλη είναι εντελώς διαφορετικό. Εκφράζεις την ευγνωμοσύνη του συνόλου σε κάποιον που βοηθάει το σύνολο. Είναι ένα δίκαιο μοίρασμα του λογαριασμού».

Το ραδιενεργό βαπόρι από τη... μαφία βυθίστηκε στη Μεσόγειο
Ραδιενεργός θάλασσα η Μεσόγειος; Περίπου 40 πλοία με ραδιενεργό φορτίο υπολογίζεται ότι βυθίστηκαν στη Μεσόγειο από το 1994 ώς το 2009 από την ιταλική μαφία, σύμφωνα με στοιχεία της περιβαλλοντικής οργάνωσης Legambiente που κατατέθηκαν στην ιταλική Δικαιοσύνη, ενώ άλλα 600 βαρέλια ραδιενεργών αποβλήτων από Γερμανία, Γαλλία, Ελβετία και ΗΠΑ κατέληξαν παράνομα στις ακτές της Σομαλίας.

Αλλου τύπου πρόβλημα ήταν η περσινή επιχείρηση εν πλω καταστροφής του χημικού οπλοστασίου του Ασαντ στο αμερικανικό πλοίο «Cape Ray», που τελικά πραγματοποιήθηκε σε άγνωστο σημείο στη Μεσόγειο τον Αύγουστο, παρά τις έντονες αντιδράσεις περιβαλλοντικών οργανώσεων.
 Αφροδίτη Τζιαντζή 
http://www.efsyn.gr/

ΠΡΕΖΑ TV
12-8-2015

Δεν υπάρχουν σχόλια: