Πέμπτη, Ιουλίου 31, 2014

ΦΑΡΜΑΚΟΝΗΣΙ: ΜΥΡΩΔΙΑ ΣΥΓΚΑΛΥΨΗΣ, ΑΝΤΙΦΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΞΑ

Του Μάριου Αραβαντινού

O Eshanolla Safi, εκ των διασωθέντων του ναυαγίου στο Φαρμακονήσι τον περασμένο Ιανουάριο είναι απογοητευμένος. Απογοητευμένος, τόσο από το γεγονός ότι αρχειοθετήθηκε ο φάκελος της υπόθεσης, όσο κι από την αντιμετώπιση που είχε ο ίδιος και οι υπόλοιποι αφγανοί πρόσφυγες από τον ελληνικό Τύπο και φυσικά από την Πολιτεία, η οποία έξι μήνες μετά την τραγωδία καλείται να δώσει νέα εξάμηνη αναβολή στην απόφαση για την απέλασή τους.

Ο Safi στεκόταν όρθιος μαζί με τους υπόλοιπους διασωθέντες του ναυαγίου, την ώρα της συνέντευξης Τύπου που παραχωρούσαν σήμερα Πέμπτη ομάδες δικηγόρων και οργανώσεις για τα δικαιώματα των προσφύγων και μεταναστών, και κρατούσε ένα πανό με τις φωτογραφίες και τα ονόματα των νεκρών συγγενών τους και το μήνυμα «ζητάμε δικαιοσύνη». Μια δικαιοσύνη που κατά πως φαίνεται δεν θα αποδοθεί ποτέ, αφού ο αρμόδιος εισαγγελέας του Ναυτοδικείου έθεσε την υπόθεση στο αρχείο, με το σκεπτικό ότι είναι «νομικά αβάσιμη», χωρίς όπως καταγγέλλεται να ερευνήσει την ουσία της.


Σύμφωνα με όσα ειπώθηκαν κατά τη συνέντευξη Τύπου, ο εισαγγελέας του Ναυτοδικείου έκρινε ότι ο βασικός ισχυρισμός των προσφύγων αφορούσε την επαναπροώθησή τους στην Τουρκία, ισχυρισμός ο οποίος καταρρίφθηκε διότι κρίθηκε ότι, πρώτον, στην Ελλάδα δεν γίνονται επαναπροωθήσεις, αφού αυτό, σύμφωνα με το σκεπτικό του, θα έθετε σε κίνδυνο την ασφάλεια των ανθρώπων και των μέσων και ότι δεύτερον, οι λιμενικοί έχουν υποχρέωση υπακοής στους ανωτέρους τους, οι οποίοι στην προκειμένη περίπτωση εμφανίζονται να έδωσαν εντολή διάσωσης των προσφύγων προκειμένου αυτοί να φτάσουν με ασφάλεια στο Φαρμακονήσι και επομένως δεν υπήρχε περίπτωση να προβούν σε βίαιες ενέργειες.

Είναι προφανές ότι οι αρμόδιες αρχές δεν θυμήθηκαν ούτε τη δήλωση Σαμαρά στη Βουλή τον περασμένο Δεκέμβριο περί «περί τακτικών αποτροπής που μέχρι σήμερα απαγορεύονταν» και τις οποίες χρησιμοποιεί η Ελλάδα, ούτε τις τοποθετήσεις του αρμόδιου υπουργού Μ. Βαρβιτσιώτη περί επαναπροωθήσεων τις οποίες έκανε σε τηλεοπτική εκπομπή.

Αντιφάσεις και παράδοξα

Κατά την προανακριτική διαδικασία που ολοκληρώθηκε χωρίς να ασκηθεί δίωξη σε οποιονδήποτε, υπήρξαν αντιφάσεις από την πλευρά των ανδρών του λιμενικού που συμμετείχαν στο περιστατικό. Όπως προκύπτει από τις καταθέσεις τους στις αρχές, οι οποίες αποκαλύφθηκαν στη συνέντευξη Τύπου, παρουσίασαν αποκλίσεις ως προς τις ώρες των γεγονότων ακόμη και μιάμισης ώρας, αφού άλλος εμφανίζεται να έχει καταθέσει ότι ο εντοπισμός του πλοιαρίου των προσφύγων σημειώθηκε το ξημέρωμα της 20ης Ιανουαρίου στις 00:35 και άλλος στις 02:00.

Ερωτηματικά προκαλεί και ο ισχυρισμός για το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε από τον εντοπισμό της βάρκας, μέχρι την πρόσδεση του ταχυπλόου του λιμενικού στο Φαρμακονήσι. Σύμφωνα με όσα το λιμενικό ισχυρίζεται ο εντοπισμός του σκάφους σημειώθηκε στις 02:00 και η όλη επιχείρηση είχε ολοκληρωθεί μόλις 13 λεπτά αργότερα. Στο διάστημα αυτό μεσολάβησε η αναγνώριση του πλοιαρίου, η πρόσδεσή του, η ρυμούλκησή του σε δύο φάσεις συνολικής διάρκειας τουλάχιστον ενός τετάρτου, η ανατροπή της βάρκας, η περισυλλογή των προσφύγων και τελικά η απομάκρυνση από το σημείο και η πρόσδεση του σκάφους του λιμενικού στο Φαρμακονήσι.

Σύμφωνα με τη δικηγόρο Ιωάννα Κούρτοβικ, ο εισαγγελέας παρέβλεψε εντελώς το γεγονός ότι από το Λιμεναρχείο Λέρου έχουν αποσταλεί τη βραδιά εκείνη δύο σήματα, εκ των οποίων το δεύτερο χαρακτηρίζεται ως «ορθή επανάληψη» του πρώτου και ουσιαστικά τροποποιεί και μάλιστα με κραυγαλέο τρόπο τους χρόνους εξέλιξης του περιστατικού και την περιγραφή των γεγονότων, αφού όπως καταγγέλλεται αλλάζει ακόμη και τον τίτλο του από «Επιχείρηση ελέγχου και σύλληψης» σε «Συνδρομή». Συγκεκριμένα, φαίνεται πως ενώ το δεύτερο σήμα εμφανίζει το περιστατικό να έχει ολοκληρωθεί μέσα σε 13 λεπτά -από τις 02:00 έως τις 02:13- το πρώτο που εστάλη ανέφερε ότι: ο εντοπισμός της βάρκας έγινε στη 01:25, η ρυμούλκηση ξεκίνησε 20 λεπτά μετά, ενώ η λήξη του περιστατικού σημειώθηκε στις 02:50.

Το «σκάνδαλο» των καταθέσεων

Τις επόμενες ημέρες της τραγωδίας μεγάλη μερίδα του Τύπου κοινοποίησε άκριτα τις καταθέσεις των διασωθέντων που το λιμενικό έδωσε στη δημοσιότητα. Οι αντιδράσεις ήταν από την πρώτη στιγμή έντονες, αφού οι πρωταγωνιστές της τραγωδίας κατήγγειλαν ότι αυτές δεν ανταποκρίνονταν στην πραγματικότητα. Άλλωστε οι 16 διασωθέντες είχαν μιλήσει, πριν καταθέσουν στο λιμενικό, σε εκπροσώπους της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ κάνοντας λόγο για βία και προσπάθεια επαναπροώθησής τους στην Τουρκία.  Η πράξη αρχειοθέτησης της υπόθεσης ωστόσο αξιολογεί ως βάσιμες της καταθέσεις που το Λιμεναρχείο της Λέρου διέρρευσε στον Τύπο και κρίνει ότι αυτές συγκλίνουν με τις καταθέσεις των ανδρών του λιμενικού κατά την προανακριτική διαδικασία.

Κι όμως, στη σελίδα 42 της ίδιας πράξης αρχειοθέτησης, ο εισαγγελέας αποδέχεται, σύμφωνα με τους καταγγέλλοντες, ότι οι διερμηνείς ήταν ακατάλληλοι αφού δεν μιλούν ούτε γνωρίζουν επαρκώς ούτε την ελληνική γλώσσα, ούτε τη διάλεκτο στην οποία συνεννοούνταν οι αφγανοί πρόσφυγες και επιπλέον, ότι κατά την κατάθεση των διασωθέντων του ναυαγίου στο λιμενικό, παρενέβαιναν άλλοι, πιθανώς λιμενικοί αφού εκείνοι μόνο ήταν παρόντες στη διαδικασία, οι παρεμβάσεις τους όμως δεν καταγράφηκαν ποτέ.

Συν τοις άλλοις, αποκρούονται ως αναξιόπιστες οι μαρτυρίες των επιζησάντων στην Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ οι οποίες περιγράφουν εγκληματικά επικινδύνους χειρισμούς του λιμενικού σκάφους  που οδήγησαν στην ανατροπή της βάρκας τους και τελικά στο χαμό των ανθρώπων τους, ενώ αποκρούεται ως αναξιόπιστη η κατάθεση ΕΠΟΠ Λοχία του Φαρμακονησίου, ο οποίος περιέγραψε πράξεις βίας σε βάρος των διασωθέντων.

Το λιμενικό έχασε τα στοιχεία

Οι ίδιοι οι πρόσφυγες και οι οργανώσεις υποστήριξής τους μιλούν ξεκάθαρα για συγκάλυψη. Τα στοιχεία που προκύπτουν από την πράξη αρχειοθέτησης είναι αναμφίβολα πολλά και τα ερωτηματικά που δημιουργούν ακόμη περισσότερο. Τεράστια εντύπωση προκαλεί όμως το γεγονός ότι το λιμενικό ισχυρίστηκε ότι κανένα ηλεκτρονικό μέσο δικό του ή του στρατού δεν έχει καταγράψει στοιχεία για το ναυάγιο, πράγμα το οποίο όπως καταγγέλλεται έγινε αποδεκτό και μάλιστα πρόθυμα, από τον εισαγγελέα του Ναυτοδικείου, ο οποίος εμφανίζεται να έχει αποδεχθεί ακόμη και ότι στο ταχύπλοο του λιμενικού δεν υπήρχε συσκευή GPS, την οποία διαθέτει κάθε σύγχρονο ταχύπλοο σκάφος, ακόμη και ιδιώτη.

Αυτό που εν ολίγοις λέγεται είναι ότι τα ηλεκτρονικά συστήματα του ταχυπλόου σκάφους του λιμενικού, οι θερμικές κάμερες τις οποίες διαθέτει, ακόμη και τα ραντάρ δεν κατέγραψαν ή δεν αποθήκευσαν τις πληροφορίες της βραδιάς εκείνης. Αν αυτό ισχύει, τίθεται ένα ακόμη ζήτημα, αφού έτσι μπορούν όχι μόνο να συγκαλύπτονται με κάθε τρόπο πιθανές εγκληματικές ενέργειες, αλλά ακόμη και να εξαφανίζονται σημαντικά στοιχεία από περιστατικά καταδίωξης εμπόρων ναρκωτικών για παράδειγμα, που κάθε άλλο παρά σπάνια είναι στο ανατολικό Αιγαίο. 

Δεν εκτελούσαν επιχείρηση διάσωσης

Από το υλικό της δικογραφίας, την πράξη αρχειοθέτησης και τα πρακτικά της Βουλής από την ειδική επί του θέματος συνεδρίαση στις 29 Ιανουαρίου 2014, στην περιοχή του Φαρμακονησίου προκύπτει ότι πραγματοποιήθηκε επιχείρηση «προστασίας των συνόρων» και όχι επιχείρηση διάσωσης. Αυτό φαίνεται τόσο  από το γεγονός ότι το Κέντρο Διάσωσης (ΕΚΣΕΔ) ενημερώθηκε για το περιστατικό μετά τη βύθιση του πλοιαρίου των προσφύγων και αφού οι 16 από αυτούς είχε επιβιβασθεί στο σκάφος του λιμενικού, όσο και από το ότι στο σημείο έφθασε σκάφος το οποίο διέθετε μόλις δύο σωσίβια.

Όπως τονίστηκε κατά τη συνέντευξη Τύπου «οι λιμενικοί όφειλαν να ενεργοποιήσουν την επιχείρηση έρευνας και διάσωσης και να ενημερώσουν το αρμόδιο ΕΚΣΕΔ από την πρώτη στιγμή του εντοπισμού του αλιευτικού σκάφους, που ήταν ακυβέρνητο, είχε πολλούς επιβαίνοντες και οι καιρικές συνθήκες ήταν αντίξοες, όπως οι ίδιοι οι λιμενικοί έχουν καταθέσει».

«Οι σοβαρές αντιφάσεις και η αναντιστοιχία των χρόνων με τα γεγονότα δημιουργεί βάσιμες υποψίες ότι αυτά δεν έχουν λάβει χώρα ούτε στους τόπους, ούτε στους χρόνους, ούτε με τον τρόπο που περιγράφουν οι εμπλεκόμενοι λιμενικοί», κατέληξαν οι εκπρόσωποι των ομάδων δικηγόρων και των οργανώσεων προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δικαιωμάτων των προσφύγων.   
http://www.koutipandoras.gr/
ΠΡΕΖΑ TV
31-7-2014

Δεν υπάρχουν σχόλια: